SAVAŞI BİTİREN ATEŞKES ANTLAŞMALARI
1-Bulgaristan :[FONT=&](Selanik-29 Eylül 1918)[/FONT]
2-Osmanlı:[FONT=&](Mondros-30 Ekim 1918)[/FONT]
3-Avusturya:[FONT=&] (Villa gusti-3 Kasım-1918)[/FONT]
[FONT=&]4-Almanya: (Redhondes-11Kasım-1918 )
[/FONT]Açıklamalar:
1-Almanya’da 9 Kasım 1918’de cumhuriyet ilan edildi.
2-Avusturya’nın savaştan çekilmesinde kendisine bağlı azınlıkların isyan etmeleri etkili oldu.
3-Romanya, Rusya savaştan çekilince savaştan çekildi
4-Bulgaristan’ın savaştan çekilmesi Osmanlı ile Almanya’nın kara bağlantısını kesti.
* ABD Cumhurbaşkanı Woodrow Wilson I.Dünya Savaşı sonrasında yapılacak barışın esaslarını yayınladığı on dört ilke ile açıklamış, İtilaf devletleri de ABD’yi yanlarında tutmak istediklerinden dolayı bu ilkeleri kabul ettiklerini bildirmişlerdir.
İlkeler:
1-Galip devletler yenilen devletlerden toprak ve savaş tazminatı almayacak.
Açıklama:
1-Bu madde yeni sömürgeler oluşmasına karşıdır. (yeni sömürgeler edinilmeyecek)
2-Mağlup devletlerin anlaşma imzalamasını hızlandırmıştır.
3-Savaştan sonra imzalanan antlaşmalar bu maddeye uymamıştır.
4. Savaşın sonunda Anadolu’nun yer yer işgal edilmesi bu ilke ile çelişir.
5. İtilaf devletleri toprak almak yerine manda ve himaye yönetimleri kurdular.
2-Devletlerarası antlaşmalarda açık diplomasi esası uygulanacak.
| [TABLE="width: 100%"] [TR] [TD]Açıklama: 1. Gizli antlaşmalar hukuken geçersiz sayılmıştır. 2. Bu ilkenin uygulanması halinde sömürgecilik uygulaması tamamen ortadan kalkacaktı. 3. Savaş sonunda İtilaf devletleri, bu ilkeyi manda ve himaye uygulaması ile çiğneyeceklerdir. |
[/TR]
[/TABLE]
3. Her devlet kendi kendini yönetecek, geleceği ile ilgili kararlar verebilecektir.
Açıklama:
1. Gizli antlaşmalar hukuken geçersiz sayılmıştır.
2. Bu ilkenin uygulanması halinde sömürgecilik uygulaması tamamen ortadan kalkacaktı.
3. Savaş sonunda İtilaf devletleri, bu ilkeyi manda ve himaye uygulaması ile çiğneyeceklerdir.
4-Karasuları dışındaki denizlerde tam serbestlik sağlanacak
5-Uluslar arası ekonomik engeller kaldırılacak ve devletlerarasında eşitlik sağlanacak
6. Silahlanmanın azaltılması yolunda karşılıklı güvenceler verilecektir.
Açıklama:
İlk silahsızlanma çağrısıdır
7-Rusya, Belçika, Romanya, İtalya, Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın sınırları tekrar saptanacak
8-Devletlerarası anlaşmazlıkları barış yoluyla çözecek uluslararası bir örgüt kurulacak
Açıklama:
Milletler Cemiyetinin kurulması istenmiştir. Bu cemiyet Paris Konferansında kurulmuştur. Bu madde Wilson Prensiplerinin uyulan tek maddesi*dir. Savaş uluslararası meselelerin çözülme*sinde araç olmaktan çıkarılmak istenmiştir.
9-Boğazlar bütün ulusların ticaret gemilerine açık olacak.
10-Osmanlı İmparatorluğu’nda Türklerin oturduğu bölgelerin egemenliği sağlanacak; diğer bölgelerdeki uluslara da kendilerini geliştirme hakkı verilecektir. (Madde 12 )
Açıklama:
Osmanlı Devleti için özel maddelerdir.
Osmanlı Devletinin devam edeceği, fakat parçalanacağı vurgulanmıştır. Bu madde Mondros mütarekesinden sonra Anadolu’da başlayan işgallerin hukuk dışı; bu durum karşısında Türk Kurtuluş Savaşının ise hukuka uygun olduğunu gösterir. Bu madde azınlıklar için ilham kaynağı olmuştur.
Günümüzde yaşadığımız sorunların temelidir.
11-Alses Loren Fransa’ya geri verilecektir.
Açıklama:
Bu madde “savaştan sonra mağlup devletlerden toprak alınmayacaktır” maddesi ile çelişmektedir.
Wilson Prensiplerinin Önemi:
1-İttifak grubu anlaşma imzalama konusunda cesaretlendi(Savaşın bitişi hızlandı)
2-Çok uluslu imparatorlukların parçalanması öngörüldü
3-Wilson ilkeleri itilaf devletlerinin çıkarlarına ters düşmüştür. Bu nedenle kabullenmiş gibi göründükleri bu ilkeleri kendi çıkarları doğrultusunda yorumlamışlardır.
- İttifak devletleri ise bu ilkeleri barışın anahtarı olarak görüp benimsemişlerdir.
4-Savaştan sonra prensiplerine uyulmadığını gören ABD belli bir dönem Avrupa siyasetinden çekildi.
5-İmzalanan antlaşmalarda prensiplere uyulmadı
6-Kurtuluş Savaşı ve II. Dünya Savaşının çıkması Wilson Prensiplerinin amacına ulaşmadığını gösterir.
Son düzenleme:
