ORTADOĞU’NUN TANIMI VE ÖNEMİ
* Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarının kesişme bölgesinde yer alır.
* Kuzeyden Rusya Federasyonu, doğudan Hindistan, güneyden Hint Okyanusu, güneybatıdan Afrika ülkeleri ve kuzeybatıdan ise Avrupa ülkeleriyle sınırlıdır.
* Bugün bölgede, 18 ayrı bağımsız devlet bulunmaktadır.
Bir başka tanımlamaya göre Ortadoğu;
* Orta Doğu, güneybatı Asya'da, tarihsel ve kültürel yakınlığı olan ülkelerin oluşturduğu coğrafi bölge.
* Akdeniz'den Pakistan'a kadar uzanır ve Arap Yarımadası'nı kapsar.
* Orta doğu kavramı Avrupa merkeziyetçi yaklaşıma dayanır ve İngilizlerin 19. yy. da kullanmaya başladıkları bir kavramdır.
* Bu tanıma göre Orta Doğu ülkeleri; Suriye, Irak, Ürdün, İsrail, Lübnan, İran, Filistin, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman, Kuveyt, Bahreyn, Yemen ve Mısır'dır. Bazı kaynaklarda Kıbrıs da Orta Doğu'ya dâhil edilir
* Zaman içinde Avrupalı devletlerin bölgedeki çıkarlarının ve politikalarının değişmesiyle Orta Doğu kavramı da değişikliğe uğramıştır. Örneğin XIX. yüzyılda Orta Doğu Balkanlardan başlarken, bugün İran, Suudi Arabistan, Mısır ve Türkiye'nin çevrelediği bölgeyi kapsamaktadır. Bölgeye Sudan, Somali ve Afganistan'ı eklemleyen yaklaşımlar da mevcuttur.
Orta Doğu Neden Bu Kadar Önemli?
* Dünya petrol rezervlerinin %80i, doğalgaz rezervlerinin ise yaklaşık %50 sine sahip olması
* Önemli su yatakları( Fırat, Dicle, Asi) ve suyollarına ( Süveyş Kanalı, Hürmüz Boğazı, İstanbul ve Çanakkale Boğazları ) sahip olması,
* Üç büyük ilahi dinin kutsal kentlerinin bölgede bulunması
* Birçok medeniyetin beşiği durumunda bulunması,
* Doğu ile Batıyı birbirine bağlayan ticaret yollarının kavşağında yer alması
Nedeniyle; tarih içinde her zaman büyük devletlerin ilgisini çekmiştir. Bölgenin bu özelliğinden dolayı ortaya çıkan etnik ve siyasî kargaşa, çeşitli zamanlarda burada yaşayan insanların, büyük devletler tarafından birçok defalar istismar edilmeleri sonucunu doğurmuştur.
* Bölge, özellikle Coğrafî Keşifler sonucu gelişen sömürgecilik akımı açısından ele alındığında, Batılı devletler tarafından, çeşitli özellikleri, doğal zenginlikleri ve karışık etnik yapısı itibarıyla hem iyi bir sömürge, hem de Uzak Doğu’ya giden yollar üzerinde bulunması sebebiyle, önemli bir geçit olarak değerlendirilmiştir.
* Bu anlamda Orta Doğu, sömürgeci devletler için her ne surette olursa olsun, ilgi duyulması, kontrol altında bulundurulması ve hatta sahip olunması gerekecek kadar önemli bir yerdir.
* Ayrıca Orta Doğu’nun, Batının gelişmiş sanayisi için zengin hammadde yataklarına sahip olması ve aynı zamanda işlenmiş mallarını satabileceği iyi bir pazar durumunda bulunması da bu devletler için bölgenin önemini arttıran özelliklerdir.
* Dolayısıyla Batılı ülkeler, kendileri için bu kadar önemli bir bölgeyi kontrol altında tutmak istemişlerdir.
Özellikle Batıda uzun yıllar gündemde tutulmuş olan, Şark Meselesi* ve Oryantalizm** kavramlarından da olumsuz yönde etkilenen Orta Doğu, genellikle güçlü batı tarafından kontrol altında tutulacak zayıf Doğunun bir parçası olarak görülmüştür.
* Petrolün keşfi ve temel enerji kaynağı olarak kullanılması da, zengin petrol yataklarına sahip Orta Doğu’nun önemini bir kat daha arttırmıştır. Özellikle içinde bulunduğumuz yirminci yüzyılda, enerji kaynaklarıyla ilgili hesapların daha çok petrol ağırlıklı yapıldığı düşünülürse, bölgenin başta Batılı devletler olmak üzere, bütün dünya ülkeleri açısından önemi kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.
Moderatörün son düzenlenenleri:
