10.Sınıf Edebiyat 1.Dönem 3.Yazılı Sınav Soruları ve Cevapları

10.sınıf Türk Edebiyatı dersine ait 1.dönem 3.yazılı sorularını bu konudan bulabilirsiniz..



2008'2009 BİLECİK EGL 10.SINIFLAR TED DERSİ 1.DÖNEM 3.YAZILI SORULARI
AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA AAAAAAAA
1) Gülşehri, kaçıncı yüzyıl şairidir? Mantıkut Tayr isimli eserin İranlı şairin adını yazınız.

14.YY. RERİDUN ATTAR.
2) Anadolu'da mesnevi nazım şeklini yaygınlaştıran yazarımızın adını yazınız.

AHMEDİ
3) Dede korkut hikâyeleri kaçıncı yüzyılda yazıya geçirilmiştir.

15.YY
4) Bektaşilerde ilahi nazım şeklinin adını yazınız.

NEFES
5) Asıl adı Gaybi olan şairimizin adını yazınız.

KAYGUSUZ ABDAL
6) Kaygusuz Abdal'ın eserinin adını yazınız.

BUDALANAME
7) Makalat kimin eseridir

HACI BEKTAŞİ VELİ
8) 13.14.yüzyıl tasavvufçularından ÜÇ isim yazınız.
YUNUS EMRE, MEVLANA, KAYGUSUZ ABDAL

9) Divan edebiyatının kurucusu kimdir ve şairin kullandığı en yaygın nazım şeklinin adını yazınız.

HOCA DEHHANİ. GAZEL
10) Risale tün Nushiye , kimin kitabıdır? Bu şair kaçıncı yüzyıl şairidir.

YUNUS EMRE, 13.YY
11) Geçiş döneminde yazılan ilk eserin adını yazınız.

KUTADGU BİLİG,
12) Türkler aruz ölçüsünü ilk kez hangi eserde kullanmışlardır.

KUTADGU BİLİG
13) Araplara Türkçeyi öğretmek maksadıyla yazılan eserin adını ve bu eserin kaçıncı yüzyıla ait olduğunu yazınız.
DİVANI LUGATİT TÜRK, 11.YY
14) 63 yaşından sonra toprağın altında yaşayan şairimizin adını yazınız.

AHMED YESEVİ
15) Türk edebiyatında bilinen ilk Türk yazarımızın adını yazınız.

YOLLUG TİGİN
16) Türklerin kullandığı alfabeleri sırası ile yazınız.

GÖKTÜRK, UYGUR, ARAP, LATİN
17) Türk tarihinde söylev niteliği taşıyan ilk eserimizin adını yazınız.
GÖKTÜRK KİTABELERİ

18) Ziya paşa'nın siyasi hiciv olan eserinin adını yazınız.

ZAFERNAME
19) Edebi eserlerden hareketle bir milletin duygu ve düşüncede geçirdiği evreleri inceleyen bilim dalının adını yazınız.

EDEBYAT TARİHİ
20) Göç destanı hangi milletindir

UYGUR
21) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan iki ölçüt yazınız.

DİN, COĞRAFİ FAKTÖR
22) Ergene…DİK………, Kon…GEÇİT………demektir.


23) Ağıtın divan edebiyatındaki karşılığını yazınız.
MERSİYE

24) Eski Türklerde devlet büyüklerinin ölümü üzerine yazılan ağıtın adını yazınız.

SAGU
25) Edebiyatımızda soru sorma sanatına ne denir?
İSTİFHAM.
-----------------------------------------------------------------

2008'2009 BİLECİK EGL 10.SINIFLAR TED DERSİ 1.DÖNEM 3.YAZILI SORULARI
BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
1) Gülşehri, Mantıkut Tayrı tercüme ederken kimlerin hangi eserlerinden faydalanmıştır.

MEVLANA-MESEVİ, BEYDABA-KELİLE DİMNE

2) Danişmend nameyi 2. kez yazıya geçiren yazarın adını yazınız.

ARİF ALİ
3) Destan geleneğinden halk hikâyeciliğine geçişin ilk ürünü olan eserin adını yazınız.
DEDE KORKUT HİKAYELERİ
4) Divan edebiyatında en çok kullanılan nazım şeklinin adını yazınız.
GAZEL
5) Geçiş döneminde verilen hangi eserde 4 alegorik unsur kullanılmıştır?

KUTADGU BİLİG

6) Ahmedi'nin tarih niteliğinde olan eserinin adını yazınız
İSKENDERNAME
7) Vesile tün Necat kimindir.
SÜLEYMAN ÇELEBİ
8) Divan edebiyatının son temsilcisi kimdir ve bu yazarın en önemli eserinin adını yazınız.
ŞEYH GALİB, HÜSN Ü AŞK

9) Konu bütünlüğü olan gazellere ne denir.
YEK AHENK
10) Geçiş döneminde yazılan 2. eserin adını yazınız.

DİVAN-I LUGATİT TÜRK
11) Türkler mesnevi nazım şeklini ilk kez hangi eserde kullanmışlardır
KUTADGU BİLİG
12) Hikmet nazım şekliyle şiir yazan şairimizin adını yazınız.

AHMET YESEVİ
13) Türklerin divan edebiyatına kazandırdığı nazım şekillerin adları

ŞARKI, TUYUĞ
14) Doğal destan ile yapma destan arasındaki en belirgin fark nedir.
YAZARININ BELLİ OLUP OLMAMASI
15) Sözlü edebiyat döneminde şairlerimize verilen iki isim yazınız.

KAM, BAKSI
16) Türk tarihinde söylev niteliği taşıyan ilk eserimizin adını yazınız.
GÖKTÜRK KİTABELERİ
17) Derste okuduğumuz GENÇ OSMAN TÜRKÜSÜ hangi şairimize aittir.

KAYIKÇI KUL MUSTAFA
18) Toplumların yaşamlarını her yönüyle inceleyen bilim dalının adını yazınız.
UYGARLIK TARİHİ
19) Araba sevdası kimin eseridir.
RECAİZADE MAHMUT EKREM
20) Mitler hangi dönemde ortaya çıkmıştır.
DESTAN DÖNEMİNDE.
21) Türklerin destanlarında geçen 2 mitolojik unsurun adını yazınız.
BOZKURT. AĞAÇ

22) Koşuk'un halk edebiyatındaki karşılığın adını yazınız.
KOŞMA
23) İlyada destanı hangi ülkenindir. Ve kim derlemiştir.

YUNAN. HOMEROS
24) Edebiyatımızda soru sorma sanatına ne denir.
İSTİFHAM
25) Kendisine benzetilen olup benzeyen olmazsa bu sanata AÇIK İSİARE denir.

2007' 2008 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ŞEHİT EMNİYET MÜDÜRÜ ALİ GAFFAR OKKAN LİSESİ 1.DÖNEM 10.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ3.SINAVI

ADI: SOYADI:
NO: SINIFI:10/FA-B
1.Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütlerden birisi olamaz?
A) Kültürel değişim
B) Din değişimi
C) Coğrafya değişimi
D) Lehçe ve şive ayrılıkları
E) Gelir dağılımı

2-) Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü edebiyat ürünlerinden biri değildir?
A)Destan B) Sav C) Sagu D) Mesnevi E) Koşuk

3.Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihçisinin görevlerinden birisi değildir?
A) Edebiyatı dönemlere ayırmak.
B) Tarihi olayları kronolojik sıraya göre düzenlemek.
C) Şair ve yazarların hayatlarını incelemek.
D) Tarihi ve toplumsal olayların eserlere nasıl yansıdığını incelemek.
E) Edebi dönemlerin özelliklerini tespit etmek.

4.Hangisi İslamiyet öncesi Türk Edebiyatına ait türlerden biridir?
A) Sagu B) Koşma C) Semai D) Gazel E) Ağıt

5.Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Çok süslü bir dil vardır.
B) Hece .ölçüsü kullanılmıştır.
C) Dilde millilik hakimdir.
D) Köktürk ve Uygur alfabeleri kullanılmıştır.
E)Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki döneme ayrılır.

6.Aşağıdakilerden hangisi Sözlü Edebiyat Dönemi şairlerine verilen adlardan biri değildir?
A) Ozan B) Baksı C) Yuğ D)Kam E)Şaman

7.Aşağıdakilerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?
A) Çatlak dudaklarımı ıslatmıyor kan
Toprakta yangı var toprakta volkan
B) Taşmda toprağımda bereket
Köklerimden başar hürriyet
C) Dünyada ne ikbal ne servet dileriz
Hatta ne de saadet dileriz
D) Günlerce uzak kalmış iken sözlerinizden
Akşam yine bahsettik ela gözlerinizden
E) Sırmalı kemeri takmış beline
Kendi benzer has bahçenin gülüne

8.Aşağıdakilerden hangisi öyküleyici anlatımla oluşturulmuş metinlerin yapısında bulunan ana öğelerden değildir?

A) Kişi B) Zaman C) Tip D) Mekan E) Olay

9.Aşağıdakilerden hangisi XIII. ve XIV. yüzyıl mutasavviflarindan birisi değildir?
A) Yunus Emre B) Süleyman Çelebi
C) Aşık Paşa D) Hacı Bektaş-ı Veli E) Mevlana

10) Edebiyat tarihi kitaplarında aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi yoktur?
A) Edebi eserlerin tam metni
B) Şair ve yazarların hayatları
C) Edebiyatı etkileyen tarihi olaylar
D) Edebi dönemlerin belirleyici özellikleri
E) Edebi dönemler

11) Edebiyat ve tarih arasındaki ilişkiyle ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Edebi eserlerde tarihi olaylar anlatılır.
B) Tarihi gelişmeler edebi zevk ve görüşleri etkiler.
C) Bazı tarihi olaylar edebi eserleri yönlendirir.
D)Tarihi olaylar edebiyatı sadece muhteva bakımından etkiler.
E) Tarihi olaylar, edebi dönemlerin başlamasında etkili olur.

12) Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A)Batı edebiyatının etkisiyle birçok edebi tür edebiyatımıza girmişir.
B)Türk edebiyatı tarih boyunca farklı kültürlerden etkilenmişir.
C) İslamiyetin kabulü Türk edebiyatında köklü değişikliklere sebep olmuşur.
D)İslamiyetten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmamıştır
E)Türklerin çok geniş bir coğafyaya yayılmaları Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında etkili olmuşur.

13) I. Yusuf Has Hacip tarafıdan yazılmıştır.
II. Islami Dönem Türk Edebiyatının ilk eseridir.
III. Eser mesnevi tarzda yazılmıştır.

Yukarıda özellikleri verilen eser hangisidir?

A) Divan-ı Hikmet B) Atebetü'l Hakayık
C) Kutadgu Bilig D) Mesnevi
E) Divanü Lugati't 'Türk


DEVAMI ARKADA



14. Yazılı edebiyat dönemine ait aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Metinlerde Türklerin Çinlilerle ilişkisi de anlatılmıştır.
B)Köktürk Yazıtları 1. Köktürk Devleti Döneminde dikilmişir.
C) Uygur metinleri dini ağrlıklıdır.
D) Köktürk YazıtlarıTonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir.
E) Yazılı dönem eserlerinde edebi bir dil kullanılmıştır.

15. Türk edebiyatının bilinen ilk yazarı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Ahmet Yesevı B) Yunus Emre C) Kaşgarlı Mahmut
D) Bilge Kağan E) Yollug Tigin

16.Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.
B)Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca… şeklindedir,
Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.
C)Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.
D)Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.
E)Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

17. Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi eserde kullanılmıştır?
A)Atebet'ül Hakayık
B)Kutadgu Bilig
C)Divan-ı Hikmet
Divan-ü Lügati't Türk
E)Muhakemet'ül Lügateyn

18. Acep bu derdümün dermanı yok mı
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı

Yanaram mumlayın başdan ayaga,
Nedür bu yanmagın payanı yok mı Hoca Dehhani

Yukarıdaki beyitin teması aşağıdakilerden hangisidir?
A. Dertlerin dermansızlığı
B. Aşk
C. Aşk acısı
D. Ayrılık
E. Sevgilinin vefasızlığı



19. 'Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği koltuğundan vurur. Yaralı geyik kaçar, Gaybi arkasından koşar. Geyik Abdal Musa'nın tekkesine girer, arkasından avcı da girer, dervişlerden geyiği sorar. Dervişler görmediklerini söylerler. Çekişme başlar. Olaya Abdal Musa. karışır ve koltuğu altından kanlı oku çıkararak Gaybi'ye gösterir. Gaybi okunu tanır ve Musa'ya bağlanır'
Yukarıdaki parça hangi sanatçının hayatından bir kesittir?
A) Kaygusuz Abdal B)Yunus Emre C. Mevlana
D) Hoca Dehhani E). Hacı Bektaşi Veli

20.
I- Yabancı etkilerden uzak milli bir edebiyattır.
II- Dini törenlerden doğmuştur.
III- Başlıca verimleri destan, sağu, koşuk, savdır.
IV-Hece ölçüsü, yarım kafiye, dörtlük birim olarak kullanılır.
V- Sanatlı ve mecazlı bir anlatıma sahiptir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi sözlü edebiyatın özelliklerinden değildir?

A) I. B) II. C) III D) IV. E) V.


CEVAPLAR

1. (A) (B) (C) (D) (E) 14. (A) (B) (C) (D) (E)
2. (A) (B) (C) (D) (E) 15. (A) (B) (C) (D) (E)
3. (A) (B) (C) (D) (E) 16. (A) (B) (C) (D) (E)
4. (A) (B) (C) (D) (E) 17. (A) (B) (C) (D) (E)
5. (A) (B) (C) (D) (E) 18. (A) (B) (C) (D) (E)
6. (A) (B) (C) (D) (E) 19. (A) (B) (C) (D) (E)
7. (A) (B) (C) (D) (E) 20. (A) (B) (C) (D) (E)
8. (A) (B) (C) (D) (E)
9. (A) (B) (C) (D) (E)
10. (A) (B) (C) (D) (E)
11. (A) (B) (C) (D) (E)
12(A) (B) (C) (D) (E)
13 (A) (B) (C) (D) (E)


Her sorunun doğru cevabı 5 puandır.

BAŞARILAR
ŞEHMUS CENGİZ
Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni
--------------------------------------------------------------------------------

2007'2008 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ŞEHİT EMNİYET MÜDÜRÜ ALİ GAFFAR OKKAN LİSESİ 1.DÖNEM 10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 3.SINAVI
1-)Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri Türk Edebiyatının dönemlere ayrılmasında doğrudan etkili olmuştur?
I.İstanbul'un Fethi
II- İslamiyet'in kabulü
III- Batılılaşma hareketleri
IV- Matbaanın kullanılması
A)Yalnız I B) I ve III C) I ve II D) II ve III E) I ve IV

2 Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi iIe ilgili değildir?
A) Destanlarda olağanüstü olay ve kişilerin görülmesi
B) Destanları oluşturan çekirdek olayların bu dönemde yaşanması
C) Mitlerin bu dönemde ortaya çıkması
D) Destanlarda milletlere ait özelliklerin görülmesi
E) Destanların bu dönemde yazıya geçirilmesi

3. Aşağıdakilerden hangisinde Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Oğuz Kağan, Ergenekon, Şehname
B) Oğuz Kağan, Türeyiş, Ramayana
C) Mahabarata, Bozkurt, Türeyiş
D) Bozkurt, Şehname, Göç
E) Ergenekon, Alp Er Tunga, Şu

4. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Sav, yuğ denilen ölüm törenlerinde ölen kişinin ardından söylenen şiirdir
B)Türklerin kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi'dir
C)İlk Türk destanları , Alp Er Tunga ve Şu destanlarıdır
D) Koşuklar, coşkun bir ifadeyle söylenir
E) Köktürk Yazıtları, Türk edebı dilinin başlangıcı kabul edilir

5. I. Köktürk Devleti'nin tarihine ışık tutar.
II. Anlatımda aliterasyonlar görülür.
III. Bir söylev niteliğindedir.
IV. 9. yüzyılda dikilmişlerdir.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde Köktürk Yazıtları'nın özellikleri bir arada verilmiştir?

A)I-II B)I-III C)II-III D) I - IV E) III - IV


6. Aşağıdakilerden hangisi islamiyet Öncesi Yazılı Edebiyat Döneminin genel özelliklerinden biri değildir?
A) Köktürk ve Uygur olmak üzere iki alfabe kullanılmıştır.
B) Uygur metinlerinde dini konular geniş yer tutmaktadır.
C) Anonim özellik gösterir.
D) Hece ölçusu kullanılmıştır.
E) Köktürk Yazıtları'yla başlar.

7. Aşağıdakilerden hangisinde Türklerin kullandığı alfabeler sırasıyla verilmiştir?
A) Köktürk - Uygur - Arap ' Latin
B) Arap - Uygur - Köktürk - Kiril
C) Uygur - Arap - Mani ' Brahmi
D) Mani - Uygur - Köktürk - Latin
E) Köktürk - Uygur - Latin ' Brahmi

8. Hangisi doğal destan ile yapma destan arasındaki en belirgin farktır?
A) Olağanüstü olayların ve kişilerin bulunması
B) Konusunu oluşturan bir çekirdek olayın olması
C) Halk arasında zamanla zenginleşmesi
D) Söyleyeninin belli olup olmaması
E) Yüzyıllar sonra derlenip yazıya geçirilmesi

9. Aşağıdakilerin hangisinde redif, kullanılmamıştır?
A) Kaçtı o bakışan, o dudaktan
Baktı ona sessizce uzaktan
B) İki turnam gelir aklı karalı
Birin şahin vurmuş biri yaralı
C) Kandilli eski bahçelerde
Akşam kapanınca perde perde
D) Bir şeyler uçar ellerimizden
Her saniye mazilere bizden
E) Bir merhaleden güneşe derya görünür
Buradan her iki dünya görünür

10. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarından birisi değildir?
A) Manas B) Köroğlu C)Şehname D) Şu E) Battal Gazi

11) Aşağıdakilerin hangisi doğrudan edebiyat tarihinin kapsamına girmez? A)Siyasi olaylar B)Yazınsal ürünlerC) Edebiyat akımları

D)Teknolojik gelişmeler E) Edebi şahsiyetlerin hayatı

12) Aşağıdakilerden hangisi sanatçı sanat eseri ve toplum hayatı arasıdaki ilişkilerden birisi değldir?
A) Sanat eserinin toplumun aynası oluşu
B)Toplum hayatının sanat eserinin oluşmunu etkilemesi
C)Sanatçının toplum hayatını düzenlemeyi amaçlaması
D)Sanat eserlerinin toplum üzerinde belirli bir etkiye sahip olması
E)Bazı sanat eserlerinin sanatçının hayatından izler taşması


13) Anadolu'da İslamiyet'in etkisiyle oluşan ilk destanın adı nedir?
A) Dede Korkut B) Oğuz Kağan destanı C) Battalname
D) Cemşid-ü Hurşid E) Ergenekon

14. Kutadgu Bilig'le ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Eserde kullanılan bazı sözcükler günümüz Türkçesinde de kullanılmaktadır.
B) KarahanlıTürkçesi ile yazılmıştır.
C) Nazım birimi beyittir.
D)Eserde kullanılan dil günümüze kadar ulaşmamıştır.
E) Redif ve kafiye kullanılmıştır.

15. Hangisi Divanü Lügat't- Türk'ün özelliklerinden biri değildir?
A)Türkçenin ilk sözlüğdür.
B)Divan-ı Hikmet'le aynı yüzyılda yazılmıştır.
C)Araplara Türkçe öğetmek amacıyla Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.
D)Kaşgarlı Mahmut eserini yazarken birçok Türk boyunu gezerek derlemeler yapmıştır.
E)Kaşgarlı Mahmut eserinde sözcükleri örnekleyen atasözleri ve şiirler kullanmıştır.

16. Aşağıdakilerden hangisi Yunus Emre için söylenemez?
A)Eserleriyle çağını ve kendinden sonraki dönemleri etkilediği
B) Şiirlerinde hem aruz hem hece ölçüsünü kullandığı
C) Risaletü'n Nushiyye ve Divan olmak üzere iki eserinin olduğu
D) Şiirlerinde tasavvuf, sevgi, hoşgörü gibi konuları işlediği
E) Arapça ve Fasça kelimeleri sıkça kullandığı

17Aşağıdakilerden hangisi destan motiflerimizden biri değildir?
A) Bozkurt B) Ağaç C) Nevruz D) Su E) Işık

18) Halk şiirindeki 'ağıt ve güzelleme' nin Klasik edebiyatımızdaki karşılıkları hangisinde verilmiştir?
A)Kaside- Mesnevi
B)Mesnevi-Mersiye
C)Mesnevi-Gazel
D)Mersiye-Gazel
E)Mersiye-Kaside




19)Aşağıdakilerden hangisinde Dini Tasavvufi halk edebiyatı nazım türleri bir arada verilmiştir?
A)İlahi-nutuk-deme-mani
B)Nefes-devriye-mani-şathiye
C)İlahi-nefes-deme-nutuk
D)Mersiye-ilahi-nefes-deme
E)Nutuk-semai-nefes-deme

'Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.'

20) Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
A)Yunus Emre
B)Yusuf Has Hacib
C)Mevlana
D)Kaygusuz Abdal
E)Hoca Dehhani

Her sorunun doğru cevabı 5 puandır.

BAŞARILAR
Şehmus CENGİZ
Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni
-------------------------------------------------------------------------

2007'2008 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ŞEHİT EMNİYET MÜDÜRÜ ALİ GAFFAR OKKAN LİSESİ 1.DÖNEM 10.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 3.SINAVI
1.'Menekşeler külahını kaldırır.' dizesindeki edebi sanat aşağıdakilerden hangisinde vardır?
A) Ak kuğular sökün etti yurdundan
B) Gül budanmış dal dal olmuş
C) Güzel gitti diye pınar ağladı
D) Kara yerde mor menekşe biter mi
E) Gözlerim kapıda kulağım seste

2. Aşağıdakilerden hangisi, destan(epope) geleneğinden halk öykücülüğüne geçiş dönemi ürünüdür?
A)Kutadgu Bilig B)Divan-ı Lügat'it Türk C).Atabetü'l Hakayık
D)Kitab- Dede Korkut E)İskendername

3.Aşağıdaki parçada numaralandırılmış cümlelerdeki bilgilerden hangisi yanlıştır?
'Kitab-ı Dede Korkut sanatçısı belli olmayan , halkın ortak malı olan bir eserdir.(I)Nazım nesir karışımı olan 12 hikayeden oluşur.(II)Hikayelerde daha çok Oğuzların , düşmanları ve insanüstü güçlerle savaşımları anlatılır.(III)Her hikaye bağımsız olmakla beraber, çoğunda ortak kahramanlar bulunur(IV)Hikayelerde adı geçen Dede Korkut, kahramanlıklarıyla ün kazanmış Oğuz Beylerinden biridir(V)
A.I B.II C.III D.IV E.V

4.Aşağıdakilerden hangisi Divan şiirinin belirleyici özelliklerinden değildir?
A. Aruz vezni ile yazılmış olma
B. Kaside , mesnevi , gazel gibi belli nazım şekilleri içinde yazılma.
C.Parça güzelliğine değil bütün güzelliğine önem verme
D.Duygu ve düşünceyi kalıplaşmış düşünce içinde anlatma
E.Yabancı sözcüklerle ve dil kurallarıyla fazlaca yüklü olma.
5). Aşağıdakilerin hangisinde verilen destanların tamamı yapay destandır?
A)Üç Şehitler Destanı, Kaybolmuş Cennet ,Tasso
B)İlyada, Kaybolmuş Cennet , Tasso
C) Oğuz Kağan, kaybolmuş Cennet, Kalevela
D)Odysseia, Üç Şehitler Destanı, Şehname
E) Ramayana, Şehname, Şu

6) 'Fuzuli, Leyla ile Mecnun'u ile bütün edebiyat boyunca tek başına kalmış bir eserin sahibidir.Baki'nin Mersiye'si gibi onun mesnevisi de uzun zamanı kapatan eserlerdendir.Çağdaşı Yahya Bey gibi,Atai gibi bu yolla heves edenler, az çok bölgesel konuları ele almışlar ya da çeviriye özenmişlerdir.' Bu parçaya göre Fuzuli'nin mesnevisi ile Baki'nin Mersiyesi'nin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A.Bu eserde mesnevi ile mersiye devrinin kapanmış olması
B. Şairlerinin bu türlerde başka eser vermemiş olmaları
C.Uzun zaman , eşdeğerde benzerlerinin yazılmamış olması
D.Türlerinin ilk örnekleri sayılmaları
E.İki büyük çağdaş şair tarafından yazılmaları.

7)Aşağıdakilerden hangisinde nazım biçimi ve türlerinin kullanıldığı edebiyat dönemi yanlış gösterilmiştir?
A) Gazel ' Divan edebiyatı
B) Koşma ' Âşık edebiyatı
C) İlahi ' Tekke edebiyatı
D) Mesnevi ' Divan edebiyatı
E) Semai ' Tekke edebiyatı

8.Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır?
A) Gazel, Divan Edebiyatına; koşma, Halk Edebiyatına özgü bir nazım biçimidir.
B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür
C) Gazel aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde; koşma, hece ölçüsünün 11'li kalıbıyla yazılır.
D) Gazel 10-20 beyitten, koşma 7-12 dörtlükten oluşur.
E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.

9. Aşağıda verilen dizelerin hangisinde redif yoktur?
A) Ey, genç kanı kaynayan pınar
Ey, altında yatıp kalktığım çınar
B) Uzaktan görenler yine aldanır
Gözlerde bir hayal gibi canlanır
C) Ey, kumrulu bahçem, sümbüllü bağım
Ey, bülbüllü derem, mineli dağım
D) Yatıyor can evimde hep sonsuz emeller
Gönlüme dokunmadı göğsümü yırtan eller
E) Akşam sanki boşluk içime dolar
Dağların cilası gittikçe solar.

10.Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla şiirler yazmıştır. Bu şiirlerde kullanılan ana tema Tanrı aşkı ve insan sevgisidir.Felsefesi 'Gel ! Ne olursan ol gel!'dir.
Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
A) Yunus Emre B) Yusuf Has Hacip C) Mevlana
D) Sultan Veled E) Hacı Bayram Veli

11.Aşağıdakilerin hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?
A) İlyada, Kalevala, Oğuz Kağan
B) İlyada, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan
C) Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şehname
D) İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevala
E) Kurtarılmış Kudüs, Şehname, Odysseia
12.)Aşağıdakilerden hangisi İslamlık öncesi sözlü edebiyat ile Âşık edebiyatının ortak özelliği değildir?
A)Hece ölçüsünün kullanılması
B)Müzik eşliğinde söylenmesi
C)Dörtlük nazım biriminin kullanılması
D)Ürünlerinin anonim (ortak) olması
E) Dilin yalın olması

DEVAMI ARKADA
13)Aşağıdaki dizilerden hangisi, tümüyle Divan Edebiyatı ürünlerindendir?
A) şarkı ' ağıt ' rubai ' müstezat ' mani
B) müstezat ' mersiye ' gazel ' naat ' Münacaat
C) tuyuğ ' kaside ' murabba ' türkü ' gazel
D) rubai ' muhammes ' destan 'tuyuğ ' masal
E) gazel ' şarkı ' murabba ' mani ' mesnevi

14) Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Tonyukuk Anıtı, Bilge Tonyukuk adına 720'de dikilmiştir.
B)Türk edebiyatının ilk yazılı ürünleri Göktürk Yazıtları'dır.
C)Göktürk Yazıtları'nı Danimarkalı bilgin Thomsen okumuştur.
D)Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılan ilk yapıt, Göktürk Yazıtlarıdır.
E)Göktürk Yazıtlarının konusu Göktürklerin tarihidir.

15. .(I) Yollarda kaldı gözlerimiz, gelmedi haber
(II) Bakarım, bakarım sılam görünmez
Birincisi Baki'den, İkincisi Karacaoğlan'dan alınan bu iki dize için, hangisi söylenemez?
A)Her ikisi de yalın bir dille söylenmiştir.
B)Her ikisi de aynı ölçüyle söylenmiştir.
C) Biri Divan, öteki Halk şiiriyle ilgilidir.
D)İkisi de bir bekleyişin, özlemli bir arayışın anlatımıdır.
E) İkisinde de kolay gibi görünen, gerçekte güç bir söyleyiş vardır.
'Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.'

16) Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
A)Yunus Emre
B)Yusuf Has Hacib
C)Mevlana
D)Kaygusuz Abdal
E)Hoca Dehhani

17)Aşağıdakilerden hangisi Göktürklere ait bir destandır?
A)Türeyiş Destanı B)Manas Destanı
C)Oğuz Kağan D)Bozkurt Destanı E)Şu Destanı
18. Mesneviye ait bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Uyak düzeni aa/ ba/ca…. biçimindedir.
B)Beyit sayısı konunun işlenişine göre belirlenir.
C)Daha çok aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır.
D)Arap ve Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir.
E)Genellikle uzun hikayeler işlenir.
19)Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig adlı eserin sembolik kişilerinden değildir?
A)Kün Togdı B)Ay Toldı C)Yollug Tiğin

D)Ögdülmüş E)Odgurmuş

20) 'Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabib/Kılma derman kim helakim zehri dermanındadır.'
Bu beyitte, Divan edebiyatının ortak konularından hangisi işlenmiştir?
A) Aşk derdine derman bulunamayışı
B) Sevgiliye duyulan özlem
C) Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağı inancı
D) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için Tanrı'ya yakarış
E) Aşk acısından duyulan mutluluk

BAYBURT LİSESİ 2006-2007 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 10. SINIFLAR
TÜRK EDEBİYATI DERSİ I. DÖNEM 3. YAZILI YOKLAMA


1) Edebiyatımızın dönemlere ayrılmasında aşağıdaki ölçütlerden hangisi göz önüne alınmamıştır?
a) Dini hayat
b) Kültürel farklılaşma
c) Dil anlayışı
d) Dil coğrafyası
e) Ekonomik durum

2) Aşağıdaki yargıların hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
a) Edebiyat tarihi edebi türlerin gelişimini inceler.
b) Tezkireler ve süreli yayınlar tarihe ışık tutar.
c) İlk özel gazete tercümanı Ahval'dir.
d) Tarihi olaylar edebiyatı sadece içerik açısından etkiler.
e) Edebiyat tarihçisi edebi dönemler hakkında genelleme ve sınıflandırmalarda bulunur.

3) İslamiyet öncesi Türk şiiri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Cönk denilen kitaplarda toplanmıştır.
b) Dörtlüklerden oluşur.
c) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
d) Yuğ, şölen, sığır gibi törenlerden doğmuştur.
e) Aşk, tabiat, ölüm gibi konuları işler.

4) Aşağıdakilerden hangisi İslamiyetin kabulünden önceki Türk destanlarından biri değildir?
a. Battal Gazi Destanı
b. Şu Destanı
c. Oğuz Kağan Destanı
d. Bozkurt Derstanı
e. Alp Er Tunga Destanı

5) Aşağıdakilerden hangisi halk şiirimizin özelliklerinden değildir?
a) Hece ölçüsü kullanılması
b) Dörtlüklerden oluşması
c) Genellikle yarım kafiye kullanılması
d) Sözlü olarak yaratılması
e) Sanatlı anlatım kullanılması

I- Yabancı etkilerden uzak milli bir edebiyattır.
II- Dini törenlerden doğmuştur.
III- Başlıca verimleri destan, sağu, koşuk, savdır.
IV- Hece ölçüsü, yarım kafiye, dörtlük birim olarak kullanılır.
V- Sanatlı ve mecazlı bir anlatıma sahiptir.
6) Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi sözlü edebiyatın özelliklerinden değildir?
a) I. b) II. e) V.
c) III. d) IV.

'Saçma ey göz, eşkten gönlümdeki odlare su
Kim bu denlü dutuşan odlara kılmaz çare su'
7) Yukarıdaki beyitte aşağıdaki edebi sanatlardan hangisi bulunmamaktadır?
a) Nida b) Teşhis c) Tenasüp
d) Hüsn-ü talil e) Tezat



'Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabip
Kılma derman kim helakim zehr-i dermandadır'
8) Bu beyitte, Divan edebiyatının ortak konularından hangisi işlenmiştir?
a) Aşk acısından duyulan mutluluk
b) Sevgiliye duyulan özlem
c) Aşk ıstırabının insanı olgunlaştıracağı inancı
d) Sevgilinin cefasının sürüp gitmesi için Tanrı'ya yakarış
e) Aşk derdine derman bulunamayışı

9) Aşağıdakilerden hangisi destan motiflerimizden biri değildir?
a) Bozkurt b) Ağaç c) Nevruz
d) Su e) Işık

10) Halk şiirindeki 'ağıt ve güzelleme' nin Klasik edebiyatımızdaki karşılıkları hangisinde verilmiştir?
a) Kaside- Mesnevi
b) Mesnevi-Mersiye
c) Mesnevi-Gazel
d) Mersiye-Gazel
e) Mersiye-Kaside

11) Aşağıdakilerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?
a) Buğulandıkça yüzü her aynanın
Beyaz dokusunda bu saf rüyanın
b) Üstünde uçanlara düşme korkusu verir
Bir kirpi sırtı gibi dikenli duran şehir
c) Karadutum, çatal karam, çingenem
Nar tanem, nur tanem, bir tanem
d) Bu cihan onun kendi iç yüzünün çevresi
Yanardağdan kopan kükremiş lavlar gibi
e) Dağarcıkta tükenmeyen bir garip kısmettir
Kimi zaman sevda, kimi zaman hikmettir

12) Aşağıdakilerden hangisinde doğal destanlar bir arada verilmiştir?
a. İlyeda, Kalevela, Oğuz Kağan
b. İlyeda, Kaybolmuş Cennet, Oğuz Kağan
c. Kaybolmuş Cennet, Kalevala, Şehname
d. İlyada, Kurtarılmış Kudüs, Kalevela
e. Kurtarılmış Kudüs, Şehname, Odyseseia

13) Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
a) Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.
b) Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca... şeklindedir,
Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.
c) Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.
d) Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.
e) Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.


14) Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi eserde kullanılmıştır?
a. Atebet'ül Hakayık
b. Kutadgu Bilig
c. Divan-ı Hikmet
d. Divan-ü Lügati't Türk
e. Muhakemet'ül Lügateyn

Yalancı dünyaya konup göçenler
Ne söylerler ne bir haber verirler
Üzerinde türlü otlar bitenler
Ne söylerler ne bir haber verirler Yunus Emre
15) Yukarıdaki dörtlük döneminin zihniyeti ile ilgili ne tür bilgi vermektedir?
a) Dini b) Siyasi c) Ekonomik
d) Askeri e) Sivil
16) Aşağıdakilerden hangisinde Dini Tasavvufi halk edebiyatı nazım türleri bir arada verilmiştir?
a) İlahi-nutuk-deme-mani
b) Nefes-devriye-mani-şathiye
c) İlahi-nefes-deme-nutuk
d) Mersiye-ilahi-nefes-deme
e) Nutuk-semai-nefes-deme

'Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.'
17) Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
a) Yunus Emre
b) Yusuf Has Hacib
c) Mevlana
d) Kaygusuz Abdal
e) Hoca Dehhani

I. Yunus Emre
II. Mevlana
III. Hoca Dehhani
18) Yukarıdaki şairlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
a) Dini-tasavvufi konular işlemişlerdir.
b) Aynı yüzyılın şairleridir.
c) Gazel şairi olarak tanınırlar.
d) Bütün eserlerini Türkçe ile oluşturmuşlardır.
e) Aruz ölçüsünü kullanmışlardır.

Acep bu derdümün dermanı yok mı
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı

Yanaram mumlayın başdan ayaga,
Nedür bu yanmagın payanı yok mı Hoca Dehhani
19) Yukarıdaki beyitin ana teması aşağıdakilerden hangisidir?
a. Dertlerin dermansızlığı
b. Aşk
c. Aşk acısı
d. Ayrılık
e. Sevgilinin vefasızlığı

20) 'Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği koltuğundan vurur. Yaralı geyik kaçar, Gaybi arkasından koşar. Geyik Abdal Musa'nın tekkesine girer, arkasından avcı da girer, dervişlerden geyiği sorar. Dervişler görmediklerini söylerler. Çekişme başlar. Olaya Abdal Musa. karışır ve koltuğu altından kanlı oku çıkararak Gaybi'ye gösterir. Gaybi okunu tanır ve Musa'ya bağlanır'
Yukarıdaki parça hangi sanatçının hayatından bir kesittir?
a. Kaygusuz Abdal b. Yunus Emre c. Mevlana
d. Hoca Dehhani e. Hacı Bektaşi Veli

21) Aşağıdakilerden hangisi öyküleyici anlatımla oluşturulmuş metinlerin yapısında bulunan ana öğelerden değildir?
A) Kişi B) Zaman C) Tip
D) Mekan E) Olay
22) Anadolunun fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını anlatan İslâmî Devir Türk destanı hangisidir?
a) Manas b) Şehname c) Yaratılış
d) Danışmendname e) Oğuz Kağan
23) Aşağıda Battalname ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
a) Bu destan sözlü geleneğin özelliklerini taşır.
b) Anadolu'da İslamiyet'in etkisiyle oluşan ilk destan sayılır.
c) Eser 15. yy'da yazıya geçirilmiştir.
d) Battalgazi'nin Mısırlılarla yaptığı savaşlar anlatılır.
e) Bu destanın teması 'kahramanlık'tır.
24) Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü ürünlerinden değildir?
a. Sav b. Sagu c. Mesnevi
d. Destan e. Koşuk
25) Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?
a. Destan b. Masal c. Deneme
d. Roman e. Hikaye

2006' 2007 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
NUSAYBİN LİSESİ 1. DÖNEM 10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 3. SINAVI

A GRUBU

1-)Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri Türk Edebiyatının dönemlere ayrılmasında doğrudan etkili olmuştur?

I- İstanbul'un Fethi II- İslamiyet'in kabulü
III- Batılılaşma hareketleri IV- Matbaanın kullanılması

A)Yalnız I B) I ve III C) I ve II D) II ve III E) I ve IV

2 Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi iIe ilgili değildir?
A) Destanlarda olağanüstü olay ve kişilerin görülmesi
B) Destanları oluşturan çekirdek olayların bu dönemde yaşanması
C) Mitlerin bu dönemde ortaya çıkması
D) Destanlarda milletlere ait özelliklerin görülmesi
E) Destanların bu dönemde yazıya geçirilmesi
3. Aşağıdakilerden hangisinde Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Oğuz Kağan, Ergenekon, Şehname B) Oğuz Kağan, Türeyiş, Ramayana
C) Mahabarata, Bozkurt, Türeyiş D) Bozkurt, Şehname, Göç
E) Ergenekon, Alp Er Tunga, Şu
4. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) Sav, yuğ denilen ölüm törenlerinde ölen kişinin ardından söylenen şiirdir
B) Türklerin kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi'dir
C) İlk Türk destanları , Alp Er Tunga ve Şu destanlarıdır
D) Koşuklar, coşkun bir ifadeyle söylenir
E) Köktürk Yazıtları, Türk edebı dilinin başlangıcı kabul edilir
5. I. Köktürk Devleti'nin tarihine ışık tutar.
II. Anlatımda aliterasyonlar görülür.
III. Bir söylev niteliğindedir.
IV. 9. yüzyılda dikilmişlerdir.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde Köktürk Yazıtları'nın özellikleri bir arada verilmiştir?
A) I-II B)I-III C)II-III D) i - IV E) III - IV
6. Aşağıdakilerden hangisi islamiyet Öncesi Yazılı Edebiyat Döneminin genel özelliklerinden biri değildir?
A) Köktürk ve Uygur olmak üzere iki alfabe kullanılmıştır.
B) Uygur metinlerinde dini konular geniş yer tutmaktadır.
C) Anonim özellik gösterir. D) Hece ölçusu kullanılmıştır.
E) Köktürk Yazıtları'yla başlar.
7. Aşağıdakilerden hangisinde Türklerin kullandığı alfabeler sırasıyla verilmiştir?
A) Köktürk - Uygur - Arap ' Latin B) Arap - Uygur - Köktürk - Kiril
C) Uygur - Arap - Mani ' Brahmi D) Mani - Uygur - Köktürk - Latin
E) Köktürk - Uygur - Latin ' Brahmi
8. Hangisi doğal destan ile yapma destan arasındaki en belirgin farktır?
A) Olağanüstü olayların ve kişilerin bulunması
B) Konusunu oluşturan bir çekirdek olayın olması
C) Halk arasında zamanla zenginleşmesi
D) Söyleyeninin belli olup olmaması
E) Yüzyıllar sonra derlenip yazıya geçirilmesi
9. Aşağıdakilerin hangisinde redif, kullanılmamıştır?
A) Kaçtı o bakışan, o dudaktan - Baktı ona sessizce uzaktan
B) İki turnam gelir aklı karalı - Birin şahin vurmuş biri yaralı
C) Kandilli eski bahçelerde Akşam kapanınca perde perde
D) Bir şeyler uçar ellerimizden - Her saniye mazilere bizden
E) Bir merhaleden güneşe derya görünür Buradan her iki dünya görünür
10. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarından birisi değildir?
A) Manas B) Köroğlu C) Şehname D) Şu E) Battal Gazi
11) Aşağıdakilerin hangisi doğrudan edebiyat tarihinin kapsamına girmez? A) Siyasi olaylar B) Yazınsal ürünler C) Edebiyat akımları
D)Teknolojik gelişmeler E) Edebi şahsiyetlerin hayatı

12) Aşağıdakilerden hangisi sanatçı sanat eseri ve toplum hayatı arasıdaki ilişkilerden birisi değldir?
A) Sanat eserinin toplumun aynası oluşu
B)Toplum hayatının sanat eserinin oluşmunu etkilemesi
C) Sanatçının topIum hayatını düzenlemeyi amaçlaması
D) Sanat eserlerinin toplum üzerinde belirli bir etkiye sahip olması
E) Bazı sanat eserlerinin sanatçının hayatından izler taşması
13) Aşağıdaki edebi ürünlerden hangisi genel tarih açısıdan bir değer ifade etmez?
A) Günlük B) Roman C) Deyim D) Gezi yazısı E) Hatıra (Anı)
14. Kutadgu Bilig'le ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)Eserde kullanılan bazı sözcükler günümüz Türkçesinde de kullanılmaktadır.
B) KarahanlıTürkçesi ile yazılmıştır. C) Nazım birimi beyittir.
D) Eserde kullanılan dil günümüze kadar ulaşmamıştır.
E) Redif ve kafiye kullanılmıştır.
15. Hangisi Divanü Lügat't- Türk'ün özelliklerinden biri değildir?
A)Türkçenin ilk sözlüğdür. B) Divan-ı Hikmet'le aynı yüzyılda yazılmıştır.
C) Araplara Türkçe öğetmek amacıyla Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır.
D) Kaşgarlı Mahmut eserini yazarken birçok Türk boyunu gezerek derlemeler yapmıştır.
E) Kaşgarlı Mahmut eserinde sözcükleri örnekleyen atasözleri ve şiirler kullanmıtır.
16. Aşağıdakilerden hangisi Yunus Emre için söylenemez?
A) Eserleriyle çağını ve kendinden sonraki dönemleri etkilediği
B) Şiirlerinde hem aruz hem hece ölçüsünü kullandığı
C) Risaletü'n Nushiyye ve Divan olmak üzere iki eserinin olduğu
D) Şiirlerinde tasavvuf, sevgi, hoşgörü gibi konuları işlediği
E) Arapça ve Fasça kelimeleri sıkça kullandığı

17Aşağıdakilerden hangisi destan motiflerimizden biri değildir?
a) Bozkurt b) Ağaç c) Nevruz
d) Su e) Işık


18) Halk şiirindeki 'ağıt ve güzelleme' nin Klasik edebiyatımızdaki karşılıkları hangisinde verilmiştir?
a) Kaside- Mesnevi
b) Mesnevi-Mersiye
c) Mesnevi-Gazel
d) Mersiye-Gazel
e) Mersiye-Kaside

19)Aşağıdakilerden hangisinde Dini Tasavvufi halk edebiyatı nazım türleri bir arada verilmiştir?
a) İlahi-nutuk-deme-mani
b) Nefes-devriye-mani-şathiye
c) İlahi-nefes-deme-nutuk
d) Mersiye-ilahi-nefes-deme
e) Nutuk-semai-nefes-deme

'Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.'

20) Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
a) Yunus Emre
b) Yusuf Has Hacib
c) Mevlana
d) Kaygusuz Abdal
e) Hoca Dehhani

---------------------------------------------------------

B GRUBU

2006' 2007 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
NUSAYBİN LİSESİ 1. DÖNEM 10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 3. SINAVI
1. Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kullanılan ölçütlerden birisi olamaz?
A) Kültürel değişim B) Din değişimi C) Coğrafya değişimi D) Lehçe ve şive ayrılıkları E) Gelir dağılımı
2-) Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü edebiyat ürünlerinden biri değildir?
A)Destan B) Sav C) Sagu D) Mesnevi E) Koşuk
3. Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihçisinin görevlerinden birisi değildir?
A) Edebiyatı dönemlere ayırmak.
B) Tarihi olayları kronolojik sıraya göre düzenlemek.
C) Şair ve yazarların hayatlarını incelemek.
D) Tarihi ve toplumsal olayların eserlere nasıl yansıdığını incelemek.
E) Edebi dönemlerin özelliklerini tespit etmek.
4. Hangisi İslamiyet öncesi Türk Edebiyatına ait türlerden biridir?
A) Sagu B) Koşma C) Semai D) Gazel E) Ağıt
5. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatının özelliklerinden biri değildir?
A) Çok süslü bir dil vardır. B) Hece .ölçüsü kullanılmıştır.
C) Dilde millilik hakimdir. D) Köktürk ve Uygur alfabeleri kullanılmıştır.
E) Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki döneme ayrılır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Sözlü Edebiyat Dönemi şairlerine verilen adlardan biri değildir?
A) Ozan B) Baksı C) Yuğ D)Kam E)Şaman
7. Aşağıdakilerin hangisinde zengin kafiye kullanımıştır?
A) Çatlak dudaklarımı ıslatmıyor kan -Toprakta yangı var toprakta volkan
B) Taşmda toprağımda bereket - Köklerimden başar hürriyet
C) Dünyada ne ikbal ne servet dileriz - Hatta ne de saadet dileriz
D) Günlerce uzak kalmış iken sözlerinizden -Akşam yine bahsettik ela gözlerinizden
E) Sırmalı kemeri takmış beline ' Kendi benzer has bahçenin gülüne
8.Aşağıdakilerden hangisi öyküleyici anlatımla oluşturulmuş metinlerin yapısında bulunan ana öğelerden değildir?
A) Kişi B) Zaman C) Tip D) Mekan E) Olay

9. Aşağıdakilerden hangisi XIII. ve XIV. yüzyıl mutasavviflarindan birisi değildir?
a) Yunus Emre b) Süleyman Çelebi
c) Aşık Paşa D) Hacı Bektaş-ı Veli E) Mevlana
10) Edebiyat tarihi kitaplarında aşağıdakilerden hangisi hakkında bilgi yoktur? A) Edebi eserlerin tam metni
B) Şair ve yazarların hayatları C) Edebiyatı etkileyen tarihi olaylar
D) Edebi dönemlerin belirleyici özellikleri E) Edebi dönemler
11) Edebiyat ve tarih arasıdaki ilişkiyle ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Edebi eserlerde tarihi olaylar anlatılır.
B) Tarihi gelişmeler edebi zevk ve görüşleri etkiler.
C) Bazı tarihi olaylar edebi eserleri yönlendirir.
D) Tarihi olaylar edebIyatı sadece muhteva bakımından etkiler.
E) Tarihi olaylar, edebi dönemlerin başlamasında etkili olur.
12) Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) Batı edebiyatının etkisiyle birçok edebi tür edebiyatımıza girmişir.
B) Türk edebiyatı tarih boyunca farklı kültürlerden etkilenmişir.
C) İslamiyetin kabulü Türk edebiyatında köklü değişikliklere sebep olmuşur.
D) İslamiyetten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmamıştır
E) Türklerin çok geniş bir coğafyaya yayılmaları Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında etkili olmuşur.
13. I. Yusuf Has Hacip tarafıdan yazılmıştır.
II. Islami Dönem Türk Edebiyatının ilk eseridir.
III. Eser mesnevi tarzda yazılmıştır.
Yukarıda özellikleri verilen eser hangisidir?
A) Divan-ı Hikmet B) Atebetü'l Hakayık
C) Kutadgu Bilig D) Mesnevi E) Divanü Lugati't -Türk
14. Yazılı edebiyat dönemine ait aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Metinlerde Türklerin Çinlilerle ilişkisi de anlatılmıştır.
B) Köktürk Yazıtları 1. Köktürk Devleti Döneminde dikilmişir.
C) Uygur metinleri dini ağrlıklıdır.
D) Köktürk YazıtlarıTonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir.
E) Yazılı dönem eserlerinde edebi bir dil kullanımıştır.
15. Türk edebiyatının bilinen ilk yazarı aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Ahmet Yesevı B) Yunus Emre C) Kaşgarlı Mahmut D) Bilge Kağan
E) Yollug Tigin
16.Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
a) Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.
b) Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca... şeklindedir,
Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.
c) Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.
d) Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.
e) Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

17. Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi eserde kullanılmıştır?
a. Atebet'ül Hakayık
b. Kutadgu Bilig
c. Divan-ı Hikmet
d. Divan-ü Lügati't Türk
e. Muhakemet'ül Lügateyn

18. Acep bu derdümün dermanı yok mı
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı

Yanaram mumlayın başdan ayaga,
Nedür bu yanmagın payanı yok mı Hoca Dehhani

Yukarıdaki beyitin teması aşağıdakilerden hangisidir?
a. Dertlerin dermansızlığı
b. Aşk
c. Aşk acısı
d. Ayrılık
e. Sevgilinin vefasızlığı

19. 'Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği koltuğundan vurur. Yaralı geyik kaçar, Gaybi arkasından koşar. Geyik Abdal Musa'nın tekkesine girer, arkasından avcı da girer, dervişlerden geyiği sorar. Dervişler görmediklerini söylerler. Çekişme başlar. Olaya Abdal Musa. karışır ve koltuğu altından kanlı oku çıkararak Gaybi'ye gösterir. Gaybi okunu tanır ve Musa'ya bağlanır'
Yukarıdaki parça hangi sanatçının hayatından bir kesittir?
a. Kaygusuz Abdal b. Yunus Emre c. Mevlana
d. Hoca Dehhani e. Hacı Bektaşi Veli

20. I- Yabancı etkilerden uzak milli bir edebiyattır.
II- Dini törenlerden doğmuştur.
III- Başlıca verimleri destan, sağu, koşuk, savdır.
IV- Hece ölçüsü, yarım kafiye, dörtlük birim olarak kullanılır.
V- Sanatlı ve mecazlı bir anlatıma sahiptir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi sözlü edebiyatın özelliklerinden değildir?

a) I. b) II. c) III d) IV. e) V.

TALAS LİSESİ TÜRK EDEBİYATI DERSİ
10. SINIFLAR 1. DÖNEM 3. YAZILI SORULARI

ADI: SOYADI: SINIFI: NO:

1) 'Deli Dumrul Hikayesi' ile ilgili olarak aşağıdaki bölümleri uygun şekilde doldurunuz.(5x10)

*Hikayenin unsurları:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayenin olay örgüsü:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayedeki destan unsurları:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………
*Hikayenin teması:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayede Dede Korkut'un rolü:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………

2)Aşağıdaki cümlelerde yer alan boşlukları uygun şekilde doldurunuz.(8x5)

*Cemşid ü Hurşid mesnevisi, …………………….…….tarafından yazılmıştır.
*Deli Dumrul Hikayesi……...... . yüzyılda derlenip yazıya geçirilmiştir.
*Tasavvufun asıl amacı insanı olgunlaştırmak ve onu ……………………….…..yapmaktır.
*Tasavvufta önemli olan Allah aşkıdır.Buna da ………………………………denir.
*Allah dışındaki her şeye yani çokluk (kesret) alemine …………………………denir.
*Vesilet'ün Necat, ………………………………………tarafından yazılmıştır.
*Kutadgu Bilig,……………………….lehçesiyle yazılmıştır.
*…………………………………………..,Türkçe nin ilk sözlüğüdür.


3) 'Su gibi kanumu toprağa kardun
Ne sanursın garibin kanı yok mı'

Yukarıdaki beyitte…………………..ve……………………..sa natları kullanılmıştır.(5x2)

2006-2007 EĞTİM- ÖĞRETM YILI ABDURRAHMAN VE NERMİN BİLİMLİ ATL, AML, TL, EML
10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI I. DÖNEM III. YAZILI YOKLAMA SINAVI SORULARIDIR (A)
ADI= SINIFI=
SOYADI= NO=

1) 'Deli Dumrul Hikayesi' ile ilgili olarak aşağıdaki bölümleri uygun şekilde doldurunuz.(5x3)

*Hikayenin unsurları:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayenin olay örgüsü:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayedeki destan unsurları:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………
*Hikayenin teması:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayede Dede Korkut'un rolü:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
2)Aşağıdaki cümlelerde yer alan boşlukları uygun şekilde doldurunuz.(10x1)

*Cemşid ü Hurşid mesnevisi, …………………….…….tarafından yazılmıştır.
*Dede Korkut Hikayeleri……...... . yüzyılda derlenip yazıya geçirilmiştir.
*Tasavvufun asıl amacı insanı olgunlaştırmak ve onu ……………………….…..yapmaktır.
*Tasavvufta önemli olan Allah aşkıdır.Buna da ………………………………denir.
*Allah dışındaki her şeye yani çokluk (kesret) alemine …………………………denir.
*Vesilet'ün Necat, ………………………………………tarafından yazılmıştır.
*Kutadgu Bilig,……………………….lehçesiyle yazılmıştır.
*…………………………………………..,Türkçe nin ilk sözlüğüdür.
*Allah'a ulaşıp Allah'ta yok olmaya veya Allah'ta beka bulmaya ………………………………..denir.
* Divan edebiyatında sevilinin yan bakışına …………………………….denir.

3. Yazılı edebiyat dönemine ait aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? (10)
A) Metinlerde Türklerin Çinlilerle ilişkisi de anlatılmıştır.
B) Köktürk Yazıtları 1. Köktürk Devleti Döneminde dikilmişir.
C) Uygur metinleri dini ağrlıklıdır.
D) Köktürk YazıtlarıTonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir.
E) Yazılı dönem eserlerinde edebi bir dil kullanımıştır.

4.Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? (10)
a) Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.
b) Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca... şeklindedir,
Mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.
c) Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.
d) Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.
e) Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

5. İslamiyet öncesi Türk şiiri ile İslamiyet sonrası Türk şiirini nazım şekli, nazım birimi, kafiye şeması, ölçü, tema, dil ve ses, zihniyet yönlerinden karşılaştırınız. (20)

6. 'Çıkarmak etseler tenden çekip peykanın ol servin ten:vücut, can peykan: okun ucundaki demir servi: sevgili
Çıkan olsun dil-i mecruh, peykan olmasın ya Rab' dil-i mecruh: yaralı gönül

Yukarıdaki beyti nesre çevirerek bu beyitte anlatılanlardan hareketle tasavvuf anlayışını dile getiriniz. (20)

7. 'Geceyle bir durgunluk oldu suda


Yukarıdaki beytin ölçü ve kafiyelerini bulunuz. (10)

8. Yukarıdaki beyitte kullanılan edebi sanatı bularak açıklayınız. (5)

Gülcan PERK Aydın ALBAYRAK Eyüp KÖKSAL

-------------------------------------------------------------------

2006-2007 EĞTİM- ÖĞRETM YILI ABDURRAHMAN VE NERMİN BİLİMLİ ATL, AML, TL, EML
10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI I. DÖNEM III. YAZILI YOKLAMA SINAVI SORULARIDIR (A)
ADI= SINIFI=
SOYADI= NO=

1) 'Battalname' ile ilgili olarak aşağıdaki bölümleri uygun şekilde doldurunuz.(5x3)
*Hikayenin unsurları:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayenin olay örgüsü:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayedeki destan unsurları:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………… ………
*Hikayenin teması:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………
*Hikayede Battal Gazi'nin rolü:
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ………………………………………………………
……………………………………………………………………………… …………………

2)Aşağıdaki cümlelerde yer alan boşlukları uygun şekilde doldurunuz.(10x1)

*İlahinin Bektaşi tarikatında kullanılan şekline ………………………denir.
*Divan edebiyatının ilk temsilcisi…………………………………………...d ir.
*Tasavvufda varlığın bir tek olmasına …..……………………….…..yapmaktır .
*İçki dağıtan veya yol gösteren kişiye divan edebiyatında ………………………………denir.
*Meyhane, tasavvuf edebiyatında …………………………yer anlamına gelir.
*Risaletü'n-Nushiyye, ………………………………………tarafından yazılmıştır.
*…………………………………….tasavvuf şiirinin ilk örneği sayılır.
*6645 beyitten oluşan ve mutluluk veren bilgi anlamına gelen eser ………………………………….dir.
*Battal Gazi'nin Türk versiyonu…………………………………………dir.
* Tasavvuf okullarına…………………….veya………………… ……………denir.

3. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatının özelliklerinden biri değildir? (10)
A) Çok süslü bir dil vardır. B) Hece .ölçüsü kullanılmıştır.
C) Dilde millilik hakimdir. D) Köktürk ve Uygur alfabeleri kullanılmıştır.
E) Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki döneme ayrılır.

4. I- Yabancı etkilerden uzak milli bir edebiyattır.
II- Dini törenlerden doğmuştur.
III- Başlıca verimleri destan, sağu, koşuk, savdır.
IV- Hece ölçüsü, yarım kafiye, dörtlük birim olarak kullanılır.
V- Sanatlı ve mecazlı bir anlatıma sahiptir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi sözlü edebiyatın özelliklerinden değildir? (10)

a) I. b) II. c) III d) IV. e) V.

5. İslamiyet öncesi Türk şiiri ile İslamiyet sonrası Türk şiirini nazım şekli, nazım birimi, kafiye şeması, ölçü, tema, dil ve ses, zihniyet yönlerinden karşılaştırınız. (20)

6. 'Cefa vü cevr ile mutâdem anlarsız nolur halim cefa: üzüntü cevr: eziyet mutadem: alışığım hadd: sınır
Cefasına hadd ü cevrine pâyân olmasın ya Rab' payan: son

Yukarıdaki beyti nesre çevirerek bu beyitte anlatılanlardan hareketle tasavvuf anlayışını dile getiriniz. (20)

7. 'Tarihin dilinden düşmez bu destan


Yukarıdaki beytin ölçü ve kafiyelerini bulunuz. (10)

8. Yukarıdaki beyitte kullanılan edebi sanatı bularak açıklayınız. (5)


Gülcan PERK Aydın ALBAYRAK Eyüp KÖKSAL

Türk Edebiyatı Öğretmenleri

2006'2007 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI, DARICA NEŞET YALÇIN LİSESİ, 10TMD SINIFI, TÜRK EDEBİYATI'2 DERSİ, I. DÖNEM, III. YAZILI


A. Aşağıdaki kavramları tanımlayınız. (10p.)

Hikmet Vahdet-i Vücud Nefes Abdal



B. İslamiyet öncesi Türk şiiri ile İslamiyet sonrası Türk şiirini karşılaştırınız. (20p.)

İslamiyet öncesi Türk şiiri İslamiyet sonrası Türk şiiri


C. Tasavvuftaki aşk anlayışı hakkında bilgi veriniz. (10p)







D. Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. (12p)
1. Göktürk Yazıtları, ………………………., ……………………….., ……………………… adına dikilmiştir.
2. İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, ……………………………….. ve …………………………… olmak üzere ikiye ayrılır.
3. Hun hakanı Mete'nin doğumu ve maceralarının anlatıldığı destan …………………………dır.
4. Türk edebiyatının bilinen ilk yazarı …………………………………. dir.
5. Karahanlılar …………………….. alfabesini kullanmışlar ve ……………... kullanmışlarıdır.
6. Tasavvufun asıl amacı insanı olgunlaştırmak ve ……………………………….yapmaktır.

E. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. (Her biri 4 puandır.)

1. Aşağıdakilerden hangisi eserlerinde tasavvufi konuları işlememiştir?
A. Âşık Paşa D. Yunus Emre
B. Hoca Dehnani E. Kaygusuz Abdal
C. Mevlana

2. Aşağıdakilerden hangisi 'ilahi'nin özelliklerinden değildir?
A. Divan edebiyatı nazım şeklidir.
B. Uyak düzeni abab cccb dddb… şeklindedir.
C. Dini konular işlenir.
D. Son bölümde şairin adı geçebilir.
E. Genellikle 8'li hece ölçüsü kullanılır.

3. Aşağıdakilerden hangisi 'gazel'in özelliklerinden değildir?
A. Bu şiirlerde daha çok sevgi, aşk konuları işlenir.
B. Beyit ve aruz ölçüsü vardır.
C. Uyak düzeni aa, bb, cc …. şeklindedir.
D. Arapça, Farsça kelimeler kullanılır.
E. Anadolu'da ilk kez gazel yazanlardan biri Hoca Dehhani'dir.

4. 'Dini ' tasavvufi Türk edebiyatı temsilcilerindendir. 13. yüzyılda yaşamış ve halka halk diliyle seslenmiştir. En önemli eserleri Divan ve Risaletü'n ' Nushiyye'dir.' Burada adı geçen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A. Yunus Emre D. Taptuk Emre
B. Hacı Bektaşi Veli E. Şems-i Tebrizi
C. Mevlana

5. Aşağıdakilerden hangisi İslami dönem eserlerinden değildir?
A. Kutadgu Bilig D. Divan-ı Hikmet
B. Göktürk Yazıtları E. Divan-ı Lügatit Türk
C. Atabetü-l Hakayık

6. '11. yüzyılda yazılan ilk İslami eserlerdendir. Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan eser Türkçe'nin ilk gramer kitabıdır. Sözlü eserlere ulaştığımız kaynak bir kitaptır. Kaşgarlı Mahmut'un bu eseri yazmasındaki amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir.' Burada adı geçen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A. Muhakemetü'l Lügateyn D. Risaletü'n Nushiyye
B. Sekiz Yükmek E. Mesnevi
C. Divan-ı Lügatit Türk

7. Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Yesevi'nin özelliklerinden değildir?
A. Tasavvufun temellerini atmıştır.
B. En önemli eseri Divan-ı Hikmet'tir.
C. Yesevilik tarikatının kurucusudur.
D. Değişik coğrafyalara gönderdiği öğrencileri sayesinde tasavvuf yayılmıştır.
E. Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır.

8. Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig'de geçen isimlerden değildir?
A. Aytoldı D. Odgurmuş
B. Küntoğdı E. Ögdülmiş
C. Tonyukuk

9. Aşağıdakilerin hangisinde Türklerin kullandığı alfabeler sırasıyla verilmiştir?
A. Göktürk-uygur-kiril-arap-latin
B. Uygur-göktürk-arap-latin-kiril
C. Göktürk-uygur-arap-kiril-latin
D. Göktürk-kiril-uygur-arap-latin
E. Göktürk-arap-uygur-kiril-latin

10. Türk edebiyatının ilk yazılı eserleri aşağıdakilerden hangisidir?
A. Oğuz Kağan Destanı
B. Göktürk Metinleri
C. Uygur Metinleri
D. Kutadgu Bilig
E. Manas Destanı

11. Yunus Emre ile Mevlana arasındaki fark aşağıdakilerden hangisidir?
A. İşledikleri konu
B. Kullandıkları dil
C. Yaşadıkları dönem
D. Sonraki dönemleri etkilemeleri
E. Hoşgörü

12. Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır?
A. Kutadgu Bilig Türk Edebiyatında ilk mesnevidir.
B. Atabetü'l Hakayık 'Hakikatlerin Eşiği' anlamına gelir.
C. Dini ' tasavvufi konular hem divan edebiyatında hem de halk edebiyatında ele alınır.
D. Divan-ı Hikmet edebiyatımızda ilk siyasetnamedir.
E. İslami dönem eserlerinde hem aruz hem de hece ölçüsü kullanılır.

SAVAŞTEPE ANADOLU ÖĞRETMEN LİSESİ TÜRK EDEBİYATI DERSİ
10 SINIFLAR I. DÖNEM ORTAK YAZILI YOKLAMASI
Mail oldum senin ince beline
Canım kurban olsun tatlı diline
Aşık olup senin hüsnün bağına
Kırmızı güllerin dermeye geldim

Menevşe derede sümbül borçtadır
Kasapların gözü daim koçtadır
Gözel sever diye yiğit suçtadır
Bahar geçer koklar güz menevşeyi
Ercişli Emrah
1- Yukarıdaki şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Halkın konuştuğu, sade anlaşılır dille yazılmış
b) 11'li hece ölçüsü ile yazılmıştır
c) Âşık Tarzı Halk Edebiyatının izleri görülür
d) Uyak düzeni; Düz Kafiye şeması şeklindedir.
e) Tam kafiye ve redif kullanılmış

2- Aşağıdakilerden hangisi İslâmiyet'ten sonraki Türk destanlarından değildir ?
a) Manas Destanı b) Seyit Battal Gazi Destanı c) Köroğlu Destanı
d) Danişment Gazi Destanı e) Göç destanı
3 -Aşağıdaki edebi türlerden hangisinde olay örgüsü
yoktur ?
a) Roman b) Deneme c) Destan d) Hikâye e) Masal

Benî candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı
Felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mı
***
Fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvâdır
Sorun kim bû ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mı

4- Yukarıdaki şiirden hareketle Divan şiiri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Şairler mahlaslarını son beyitte kullanırlar
b) Ölçü olarak, Aruz vezni kullanılır
c) Sosyal konularda şiirler yazılır
d) Nazım birimi beyittir
e) Gamze,yâr, âh vb. mazmunlar kullanılır

5- İlk İslâmi eserlerden hangisi diğerlerine göre didaktik özellik taşımaz ?
a) Divân-ı Hikmet b) Kutadgu Bilig
c) Atabetü'l Hakâyık d) Divan-ı Lûgati't Türk
e) Hiçbiri

6- Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bilgi yanlışlığı
vardır ?
a) Tasavvufta amaç insanı, Kamil insan durumuna ulaştırmaktır
b) Yunus Emre hem aruz hem de hece ölçüsü ile şiir yazmıştır
c) Gazeller 5-12 beyit arasında yazılır
d) Divan şiirinde söz sanatlarına fazlaca yer verilir
e) Destanlarda milletlere ait özellikler görülür

7- Aşağıdakilerden hangisi Türklerde görülen mitolojik öge değildir?
a) Kılıç b) Demir c) Bozkurt d) Afrodit e) At

8- Aşağıdakilerin hangisi Yunus Emre ve Mevlânâ'nın ortak özelliklerinden biri olamaz ?
a) Eserlerinde sade, anlaşılır Türkçe kullanmaları
b) Vahdet-i Vücut felsefesini işlemeleri
c) Genellikle dini ' tasavvufi konularda yazmaları
d) İnanç ayrılığına karşı çıkıp hoşgörü sahibi olmaları
e) 13. yüzyılda yaşamış olmaları

9- Aşağıdakilerden hangisi 'Dede korkut Hikâyelerinin' bir özelliği değildir?
a) Bir ön söz ve 14 hikâyeden oluşur.
b) Nazım ve nesir birlikte kullanılmıştır
c) Olağanüstü kişilere ve olaylara yer verilir
d) 15.yy sonlarında yazıya geçirilmiştir
e) Dede Korkut tüm hikayelerde yer almıştır

10-Aşağıdaki Şairlerden hangisi mutasavvıflardan biri değildir ?
a) Mevlânâ b) Bâki c) Yunus Emre
d) Hacı Bektaşi Veli e) Süleyman Çelebi
Aşkın aşıklar öldürür
Aşk denizine daldırır
Tecelli ile doldurur
Bana seni gerek seni





11-Yukarıdaki şiirler hangi yönleri ile aynıdırlar?
a) Nazım birimi b) Hece ölçüsü sayısı c) Nazım biçimi
d) İlahi Aşk Konusu e) Bağlı Oldukları Edebiyat anlayışı


12- Aşağıdakilerden hangisi İslâmiyet öncesi Sözlü ürünlerden biri değildir ?
a) Sav b) Sagu c) Tuyuğ d) Destan e) Koşuk

13 - Aşağıdakilerden hangisinde Halk Edebiyatı Ürünleri bir arada verilmiştir?
a) Semâi 'Şarkı ' Türkü - Koşma
b) Koşma 'İlahi ' Varsağı- Tuyuğ
c) Mani 'Mesnevi ' Nefes - Ninni
d) Türkü ' Koşma 'Semâi - Mani
e) Rubai 'Semâi ' İlahi ' Sagu

• İslâmiyet öncesi kültür ve İslâmi kültür iç iççedir.
• Beyit ve dörtlükler bir arada kullanılmıştır
• Eserlerde dini- ahlaki ve öğretici nitelik taşır
14- Yukarıdaki özellikler hangi dönem için geçerlidir ?
a) İslâmiyet Öncesi Devir b) Geçiş Dönemi Devri c) İslâmi Devir
d) Klasik Türk Edebiyatı Dönemi e) Milli Edebiyat Devri

15-- (I) Gazel (II) Koşuk (III) İlahi (IV) Koşma (V) Sagu
Yukarıdaki verilen nazım biçimlerinden hangileri ortak konuları işlemişlerdir ?
a) I ' III -V b) II ' III 'V c) I ' II- IV d) II- IV ' V e) III- IV ' V

16- Aşağıdaki İlk İslâmi eserlerden hangisinin yazarı ' Adına tarikat kurulan ve Tasavvuf Edebiyatının kurucusu'sayılan kişidir?
a) Divân-ı Kebir b) Dıvanı- Lügati't Türk
c) Divân-ı Hikmet d) Kutadgu Bilig
e) Atebetü'l Hakâyık

17- Göktürk Yazıtları ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır ?
a) Atatürk'ün 10. yıl Nutku ile benzerlik taşır b) Üç kitabeden oluşur
c) Türk Edebiyatının İlk yazılı ürünü d) 10. yüzyılda dikilmiştir
e) Hitabet türünde yazılmıştır
18-Aşağıdaki eser yazar eşleştirmesinde hangisi yanlıştır ?
a) Divân-ı Kebir- Mevlânâ b) Divân-ı Hikmet -Ahmet Yesevi
c) Risalet'ün Nushiyye- Yunus Emre d) Kutadgu Bilig 'Yusuf Has Hacip
e) Mektubat ' Süleyman Çelebi
19- Aşağıdakilerden hangisi İslâmiyet Öncesi Türk Şiiri ile Halk şiirinin ortak özelliği değildir?
a) Cönk denilen kitaplarda şiirlerin toplanması
b) Hece ölçüsü ile yazılması
c) Nazım birimlerinin dörtlük olması
d) Sözlü olarak söylenmesi ve dilin sade olması
e) Aşk, tabiat, ölüm ,kahramanlık konularının işlenmesi

20- 'En önemeli eseri Makalat olan Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli rol oynayan şair' aşağıdakilerden hangisidir ?
a) Mevlânâ b) Hoca Ahmet Yesevi
c) Yunus Emre d) Hacı Bektaşi Veli
e) Kaşgarlı Mahmut


Not : LÜTFEN CEVAPLARI AŞAĞIDAKİ KUTUCUKLARA YAZINIZ
> SINAV SÜRESİ 20 DAKİKADIR
BAŞARILAR
ÜLKÜ MERAL İ.HAKKI YALÇIN

TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10. SINIF I. DÖNEM III. YAZILI SORULARI (ORTAK SINAV)

A GRUBU

1-Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Sözlü Türk Edebiyatı'nın özelliklerinden biri değildir?
A) Şiirlerinde hece ölçüsü kullanılmıştır.
B) Genellikle zengin uyak kullanılmıştır.
C) Şiirlerin nazım birimi dörtlüktür.
D) Şiirler bir ezgi eşliğinde söylenmiştir.
E) Dönemin başlıca ürünleri, destan, sav, sagu ve koşuktur.

2- I .Yapıt Türk dilinin ilk büyük sözlüğü ve dilbilgisi kitabıdır.
II. Yapıta o döneme ait Türk illeri haritası eklenmiştir.
III.Yapıtta,Sözlü Türk Edebiyatı ' na ait bilgiler de vardır.
IV.Yapıt,İslâm ahlâkını öğretmeye çalışan,didaktik bir nitelik taşır.
V.Yapıtta 7500 Türkçe sözcüğün açıklaması vardır.
Divan ü Lügati 't Türk ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden
hangisi yanlıştır?
A ) I . B ) II . C ) III . D ) IV . E ) V .

3- Tümen çiçek tizildi Binlerce çiçek dizildi
Bükünden ol yazıldı Tomurcuktan yayıldı
Ökünç yatıp üzüldi Çok yatarak sıkıldı
Yirde kopa adrışur Yerden biter açılır

Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dili yabancı asıllı sözcüklerle doludur.
B) Konusunu doğadan almıştır.
C) 7 ' li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
D) Yarım uyaklı bir dörtlüktür.
E) Eski Türkçenin özelliklerini taşır.

4-Destan Dönemi Türk edebiyatında aşk,tabiat,yiğitlik konularını işleyen şiir aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşma B) Sav C) Sagu D) Koşuk E) Destan


5- Aşağıdakilerden hangisinde Yunus Emre ile ilgili bir bilgi
yanlışı vardır?
A) Şiirlerinde sadece hece ölçüsünü kullanmıştır.
B) Kolay gibi görünen ancak çok güçlü bir üslubu vardır.
C) Tasavvufi halk şiirinin en güçlü şairlerinden biri kabul edilir.
D) Başlıca konuları Tanrı aşkı,insan sevgisi ve hoşgörüdür.
E) Risaletü'n Nushiyye adlı bir mesnevisi vardır

6-Aşağıdaki eserlerin hangisinde aruz ölçüsü kullanılmıştır?
A)Orhun Abideleri B)Divan-ü Lügati't-Türk C)Kutadgu Bilig D)Dede Korkut Hikayeleri E)Alp Er Tunga Sagusu



7- Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatının özelliklerinden değildir?
A) Yabancı etkilerden uzaktır
B) Koşuk,sagu,sav,destan başlıca ürünleridir.
C) Bütünüyle sözlü ürünlerden oluşur.
D) Aşk,doğa,yiğitlik başlıca konulardır.
E) Öz ve biçim yönünden milli bir edebiyattır.

8-Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihçisinin görevleri arasında yer almaz?
A)Edebiyatı dönemlere ayırmak.
B)Tarihi ve toplumsal olayların eserlere nasıl yansıdığını incelemek.
C)Şair ve yazarların hayatlarını incelemek
D)Tarihi olayları kronolojik sıraya göre düzenlemek.
E)Edebi dönemlerin özelliklerini tespit etmek.

9-Aşağıdaki edebi ürünlerden hangisi genel tarih açısından bir değer ifade etmez?
A)Günlük B)Roman C)Deyim D)Gezi yazısı E)Hatıra

10-Dünyanın en uzun destanı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Göç B)Manas C)Bozkurt D)Şu E) Türeyiş

11-Türk Edebiyatının ilk yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

D)Bilge Kağan E)Kaşgarlı Mahmut

12-Aşağıdakilerden hangisinde Türklerin kullandığı alfabeler
sırasıyla verilmiştir?
A)Arap-Uygur- Köktürk-Kiril
B)Köktürk-Uygur-Arap-Latin
C)Uygur-Arap-Brahmi-Mani
D)Mani-Uygur-Köktürk-Latin
E)Köktürk-Uygur-Latin-Brahmi

13-İlk Türk Mutasavvıf şairi ve söylediği şiirlerin genel adı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A)Yunus Emre-Gazel B)Dehhâni-İlahi C)Ahmet Yükneki-Deme
D)Ahmet Yesevi-Hikmet E)Kaygusuz Abdal-Nefes

14-Mutasavvıf şairlerin şiirlerinde 'insanların eğitildiği yer' anlamına gelen sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A)Şarap B)Kadeh C)Meclis D)Sâki E)Meyhane

15-Divan edebiyatının ilk şairi (temsilcisi) olarak kabul edilen şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
A)Yusuf Has Hacip B)Yunus Emre C)Hoca Dehhani
D)Kaşgarlı Mahmut E)Ahmet Yesevi







16-Aşağıdakilerden hangisi İslâmi Devir Türk Edebiyatının bilinen ikinci eseridir?
A)Divan-ı Hikmet B)Atabetü'l Hakâyık C)Kutadgu Bilig D) Divan-ü Lügati't-Türk E)Orhun Abideleri

17- 'Yanaram mumlayın başdan ayaga
Nedür bu yanmagın pâyânı yok mı'
Dehhâni
Yukarıdaki şiirde bulunan edebi sanatlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A)Kinaye-Tevriye B)Tekrir-Tezat C)Teşbih-İstifham D)Nida-İntak E)Cinas-Tezat

18-'Vesiletü'n-Necât' kimin eseridir?
A)Evliya Çelebi B)Hasan Çelebi C)Yunus Emre D)Ahmet Yükneki E)Süleyman Çelebi

19-'Aşk,âşık,tecelli,çile,sû fi' kavramları hangi düşünceyi yansıtmaktadır?
A)Bilisel düşünceyi B)Tasavvufi düşünceyi C)Felsefi düşünceyi D)Dünyevi düşünceyi E)Beşeri düşünceyi

20-Tasavvufi düşüncedeki 'mâsiva' kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A)Allah dışındaki her şey yani kesret(çokluk) âlemi.
B)Nefsin mertebelerini tamamlayıp kemâle erme.
C)Nefsin arzularından geçip varlığını Allah için görmek.
D)Varlık tektir. Bu tek varlık mutlak varlık Allah'tır.
E)Kulun kendi sıfatlarından kurtularak Allah'ın sıfatları ile sonsuza kadar yaşaması.

NOT: Her soru 5 puandır.
--------------------------------------------------------------------------------------------

TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10. SINIF I. DÖNEM III. YAZILI SORULARI (ORTAK SINAV)

1-'Vesiletü'n-Necât' kimin eseridir?
A)Evliya Çelebi B)Hasan Çelebi C)Yunus Emre D)Ahmet Yükneki E)Süleyman Çelebi

2-'Derviş, mürşit, tecelli, çile, sûfi' kavramları hangi düşünceyi yansıtmaktadır?
A)Bilisel düşünceyi B)Tasavvufi düşünceyi
C)Felsefi düşünceyi D)Dünyevi düşünceyi E)Beşeri düşünceyi

3-'Güler düşmen benüm agladuguma
Acep şol kâfirin imanı yok mı'
Dehhâni
Yukarıdaki şiirde bulunan edebi sanatlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A)Kinaye-Tevriye-Tekrir B)Tekrir-Tezat-İstifham C)Tezat-İstiare-İstifham D)Nida-İntak E)Cinas-Tezat

4- Tasavvufi düşüncedeki 'Vahdet-i vücûd' kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A)Allah dışındaki her şey yani kesret(çokluk) âlemi.
B)Nefsin mertebelerini tamamlayıp kemâle erme.
C)Nefsin arzularından geçip varlığını Allah için görmek.
D)Varlık tektir. Bu tek varlık mutlak varlık olan Allah'tır.
E)Kulun kendi sıfatlarından kurtularak Allah'ın sıfatları ile sonsuza kadar yaşaması.

5-Aşağıdakilerden hangisi İslâmi Dönem ilk dil ve edebiyat ürünlerinden değildir?
A)Divan-ı Hikmet B)Atabetü'l Hakâyık C)Kutadgu Bilig D) Divan-ü Lügati't-Türk E)Orhun Abideleri

6-Divan edebiyatının ilk şairi (temsilcisi) olarak kabul edilen şairimiz aşağıdakilerden hangisidir?
A)Yusuf Has Hacip B)Yunus Emre C)Ahmet Yesevi
D)Kaşgarlı Mahmut E)Hoca Dehhani

7- Mutasavvıf şairlerin şiirlerinde 'Allah' anlamına gelen sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A)Âşık B)Kadeh C)Maşuk D)Sâki E)Meyhane

8-İlk Türk Mutasavvıf şairi, Ahmet Yesevi'nin söylediği şiirlerin genel adı aşağıdakilerden hangisidir?
A)Gazel B)Şarkı C)Deme D)Hikmet E)Nefes

9- İslamiyet öncesi Türk şiiri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)Yuğ, şölen, sığır gibi törenlerden doğmuştur.
B)Şiirlerde yalın bir dil kullanılmıştır.
C)Hece ölçüsü kullanılmıştır.
D)Nazım birimi olarak beyit kullanılmıştır.
E)Aşk, tabiat, ölüm gibi konuları işler.



10- Tarihlerin açık seçik bilinmediği dönemlerde ulusların başlarından geçen savaş, zafer, yenilgi, göç gibi olayları
I
olağanüstü unsurlarla süsleyerek ulusal kahramanlık maceraları
II III
biçiminde anlatan mensur eserlere destan denir.
IV V
Yukarıdaki numaralanmış bölümlerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?
A)I B)II C)III D)IV E)V

11- I .Yapıt Türk dilinin ilk büyük sözlüğü ve dilbilgisi kitabıdır.
II. Aruz ölçüsü ile yazılan ilk eserdir.
III.Yapıtta,Sözlü Türk Edebiyatı ' na ait bilgiler de vardır.
IV. Yapıta o döneme ait Türk illeri haritası eklenmiştir.
V.Yapıtta 7500 Türkçe sözcüğün açıklaması vardır.
Divan ü Lügati 't Türk ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden
hangisi yanlıştır?
A ) I . B ) II . C ) III . D ) IV . E ) V .

(Metnin aslı) (Günümüz Türkçesi)
12- Tümen çiçek tizildi Binlerce çiçek dizildi
Bükünden ol yazıldı Tomurcuktan yayıldı
Ökünç yatıp üzüldi Çok yatarak sıkıldı
Yirde kopa adrışur Yerden biter açılır

Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 7 ' li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
B) Konusunu doğadan almıştır.
C) Dili yabancı asıllı sözcüklerle doludur.
D) Yarım uyaklı bir dörtlüktür.
E) Eski Türkçenin özelliklerini taşır.

13- Aşağıdakilerden hangisi destan Dönemine ait nazım biçimlerinden biri değildir?
A)Sav B)Sagu C)Koşuk D)Destan E)Ağıt

14- Aşağıdakilerden hangisi İslâmiyet'in kabulünden önceki Türk destanlarından değildir?
A)Battalgazi B)Şu C)Bozkurt D)Göç E)Atilla

15-Aşağıdakilerden hangisi Yunus Emre ile Mevlânâ'nın ortak özelliklerinden olamaz?
A)13. Yüzyılda yaşamış olmaları.
B)Genellikle dini-tasavvufi konuları işlemeleri
C)İçinde yaşadıkları toplumu derinden etkilemeleri
D)Engin bir hoşgörüye sahip olmaları
E)Eserlerini sadece Türkçe ile yazmaları

16-Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında ölçüt olarak kullanılamaz?
A)Kültürel değişim B)Din değiştirme C)Coğrafi değişimler D)Gelir dağılımı E)Lehçe ve şive ayrılıkları



17-Aşağıdakilerden hangisi doğrudan edebiyat tarihinin kapsamına girmez?
A)Teknolojik gelişmeler B)Siyasi olaylar C)Yazılı ürünler D)Edebiyat akımları E)Edebi şahsiyetlerin hayatları

18-Aşağıdakilerden hangisi Türklerin kullandığı ikinci alfabedir?
A)Göktürk B)Arap C)Uygur D)Kiril E)Latin

19- İslâmiyet öncesi Türk Edebiyatında, eski Türklerin ölenler için düzenledikleri…………………….. törenlerinde okunan yas şiirlerine ……………. Denilmiştir.Bunlar Halk edebiyatındaki………………………… ve Klâsik edebiyattaki ………………….türlerinin ilk örnekleri sayılır.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Sığır-yuğ-mersiye-ağıt B)Yuğ-sagu-ağıt-mersiye C)Yuğ-sagu-ağıt-methiye D)Yuğ-ağıt-sagu-sav E)Şölen-ağıt-sagu-gazel

20- Aşağıdaki Göktürk Yazıtları ile ilgili varılan yargılardan hangisi yanlıştır?
A)Türk kültürünü yansıtan ilk yazılı eserlerdir.
B)Göktürk alfabesi ile yazılmıştır.
C)Vilhelm Thomsen tarafından okunmuştur.
D)Bu metinlerde Bilge Kağan dini nasihatler verir.
E)Yazılar yukarıdan aşağıya doğru yazılmıştır.

CEVAP ANAHTARI
A

1-B 2-D 3-A 4-D 5-A 6-C 7-C 8-D 9-C 10-B 11-A 12-B 13-D 14-E 15-C 16-D 17-C 18-E 19-B 20-A


B
1-E 2-B 3-C 4-D 5-E 6-E 7-C 8-D 9-D 10-D 11-B 12-C 13-E 14-A 15-E 16-D 17-A 18-C 19-B 20-D

2006'2007 ÖĞRETİM YILI GÜLVEREN LİSESİ TÜRK EDEBİYATI DERSİ BİRİNCİ DÖNEM ÜÇÜNCÜ YAZILI SINAVI
AD-SOYAD: SINIF: NO : PUAN :
[15p] S1. Hoca Dehhani'ye ait aşağıdaki şiiri yorumlayınız.

Sabr ile gönül derdine derman ire umma
Can atma oda bihüde canan ire umma

(Ey gönül! Sabır sayesinde derdine derman erişeceğini,
bu aşk ıstırabından kurtulacağını umma. Sevgilinin geleceği
ümidine düşerek nafile ateşe can atma.)
[15p] S2. Aşağıdaki beyitlerde geçen edebî sanatları bulunuz.

Deniz ve mehtap sordular seni: Neredesin?
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………..

Ben de gördüm güneşin doğarken battığını
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………..
O kadar çaldı ki yürekten
Türküler aşındırdı kavalı.
……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… …………………………………………………..
Kurban olam, kurban olam
Beşikte yatan kuzuya

[10p] S3. Makalat'tan alınan aşağıdaki parçaya göre insanın kendini bilmesi neden gereklidir? Tasavvufa göre açıklayınız.
İnsanın kendisini bilmesinin gerektiğini belirtmenin sebebi şudur: Bir insan, Rahmanî ile şeytanî olanı ayırmayı bilmeyince kendini de bilmez. Bir insan kendini bilmeyince Çalap Taâla'yı da bilmez. Şimdi her kim bu sözlerin manasını anlamışsa Rahmanî ile şeytanîyi ayırmasını bilirse o kişi kendisini de bilmiş olur. Bir kişi ne zaman kendisini bilirse aşk gelir, o kişiyi Hak'tan yana çağırır.


[15p] S4. Dirse Han Oğlu Bogaç Han hikâyesinden, Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili hangi özellikler tespit edilebilir, yazınız.
Bir nice müddetten sonra bir oğlan doğurdu. Oğlancığını dadılara verdi baktırdı. At ayağı çabuk, ozan dili çevik olur. Her kemikli gelişir, kaburgalı büyür. Oğlan on beş yaşına girdi.(… )Çağırdılar, Dedem Korkut gelir oldu. Oğlanı alıp babasına vardı. Dede Korkut oğlanın babasına söylemiş, görelim hanım ne söylemiş: Der:
Hey Dirse han beylik ver bu oğlana
Taht ver erdemlidir
Boynu uzun büyük cins at ver bu oğlana
Biner olsun hünerlidir.
Altın başlı otağ ver bu oğlana
Gölge olsun erdemlidir.
Bayındır Han'ın ak meydanında bu oğlan cenk etmiştir, bir boğa öldürmüş senin oğlun, adı Boğaç olsun, adını ben verdim yaşını Allah versin, dedi. Dirse han oğlana beylik verdi, taht verdi. Oğlan tahta çıktı, babasının kırk yiğidini anmaz oldu. O kırk yiğit haset eylediler, birbirlerine söylediler: Gelin oğlanı babasına çekiştirelim, olur ki öldürür, gene bizim izzetimiz, hürmetimiz babasının yanında hoş olur dediler.

[15p] S5. Budizm, ilk siyasetname, gazel, Kaygusuz Abdal, somut konular, Hikmet, şölen, kopuz, rakib,
sözcüklerini ait oldukları dönemi göz önünde bulundurarak aşağıdaki uygun yerlere yazınız.

İslamiyet Öncesi dönem

Geçiş Dönemi (11.-12. yy)

İslamî Dönem (13.-14. yy)


[30p] S6. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. Edebî eserlerden hareketle bir milletin duygu ve düşüncede geçirdiği evreleri inceleyen bilim dalı.
2. Destan döneminden halk hikâyeciliğine geçişin ürünü.
3. İlk yazılı eserimiz olan kitabeler.
4. Din dışı şiirleriyle Divan edebiyatının ilk şairi.
5. İnsan ruhunun asıl kaynağı olan gerçek varlıktan ayrılıp, tekrar ona dönünceye kadar geçireceği evreleri anlatan şiir.
6. Tek varlık vardır o da Allah'tır görüşü.
7. Türklerin kullandığı ikinci alfabe.
8. Kutadgu Bilig'de saadeti temsil eden kişi.
9. Türk destanlarında kullanılan bir mit.
10. Allah'ın varlığını bilme, kainat ve insanın var oluş sebebini anlama ve insanı mükemmel bir varlık haline getirebilme felsefesi.
11. Nefis mertebelerini tamamlayıp olgunluğa ulaşmış kişi .
12. İslamiyet öncesi dönemde atasözü.
13. İslamiyet öncesi dönemde tabiat, kahramanlık, aşk gibi konuları işleyen şiir.
14. Geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren, evrenin doğuşu, türeyişi ile ilgili hayali, alegorik anlatımı olan efsaneler..
15. Tasavvufi inançları dile getiren, anlaşılması yorumlanmasına bağlı mizahi manzumeler.

2006-2007 Eğitim-Öğretim Yılı Bafra Lisesi 10 Sosyal B Sınıfı Türk Edebiyatı Dersi 1.Dönem 3.Yazılı Sınav Sorularıdır.

1. Aşağıdakilerden hangisinde yalnızca Türk destanları verilmiştir?
A) Şu ' Şehname - Oğuz Kağan ' Gılgamış
B) Kalevala ' Türeyiş ' Oğuz ' Manas
C) Göç - Oğuz Kağan' Türeyiş ' Ramayana
D) Oğuz ' Alp Er Tunga ' Şu ' Türeyiş
E) Ergenekon ' Şu ' Gılgamış ' Bozkurt

2. 1069 yılında Karahanlı hükümdarı Buğra Han'a sunulan bu yapıtta adalet, saadet, devlet ve akıl kavramları hayali kişilerle sembolleştirilerek devlet yönetimi, toplumsal yaşamın nasıl olması gerektiği anlatılmıştır. Aruz ölçüsüyle ve mesnevi biçiminde yazılan bu yapıtta dörtlüklere de yer verilmiştir. Türk edebiyatında ilk siyasetnâme olarak da kabul edilir.
Bu parçada özelliklerinden söz edilen yapıtın ve yazarın adını yazınız.



3. 12 hikâyeden oluşan eser, destandan halk hikâyeciliğine geçiş dönemi ürünüdür. Oğuz Türkçesi ile yazılmıştır. Eserde bir yandan Türkler'in İslamiyet öncesi hayatları anlatılırken öte yandan İslamiyet'e ait özellikler yer almaktadır. Eser XV. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
Yukarıda tanıtılan eserin adı nedir?


4. Aşağıdakilerden hangisi halk şiirimizin özelliklerinden değildir?
A) Hece ölçüsü kullanılması
B) Dörtlüklerden oluşması
C) Genellikle yarım kafiye kullanılması
D) Sözlü olarak yaratılması
E) Sanatlı anlatım kullanılması

5. Aşağıdaki yargılardan hangisi Kaşgarlı Mahmut hakkındaki yargılardan değildir?
A) Türkçe ilk sözlüğü yazandır.
B) İslamiyet öncesi sözlü ürünlerin günümüze kadar ulaşmasını sağlamıştır.
C) Alp Er Tunga sagusunu yazmıştır.
D) Türkçe'nin Arapça kadar gelişmiş olduğunu kanıtlamaya çalışmıştır.
E) İlk Türk dil bilimcisidir.

S. 6. Aşağıdakilerden hangisinde nazım biçimi ve türlerinin kullanıldığı edebiyat dönemi yanlış gösterilmiştir?
A) Gazel ' Divan edebiyatı
B) Koşma ' Âşık edebiyatı
C) İlahi ' Tekke edebiyatı
D) Mesnevi ' Divan edebiyatı
E) Semai ' Tekke edebiyatı
7. Aşk hikâyelerinde ve uzun konuların işlendiği şiirlerde 'mesnevi' nazım şeklinin kullanılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aruz kalıplarının çok zengin olması.
B) Şairlerin mesnevi nazım şeklini çok sevmiş olması.
C) Her beyti kendi içinde kafiyeli olduğundan uyak sıkıntısı çekilmemesi.
D) Mesnevilerin sıradan bir nazım şekli olması.
E) İran şairlerinin bu nazım şeklini tercih etmeleri.

8. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa 'D', yanlışsa 'Y' yazınız. (2+2+2+2+2=10 P)
a) (...) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kültürel değişim, dinî değişim, coğrafi değişim ile lehçe ve şive ayrılıkları etkili olmamıştır.
b) (...) İslamiyet'ten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmamıştır.
c) (...) Sagu ve koşuklar hece ölçüsü ve dörtlüklerle yazılır.
d) (...) Destanlardan toplumun yaşama biçimi ile ilgili bilgilere ulaşılabilir.
e) (…) Türk edebiyatının bilinen ilk yazarı Yollug Tigin'dir.

9. Aşağıdaki kavramları tasavvufî düşünceye göre tanımlayınız. (2+2+2+2+2=10 P)

Vahdet-i Vücut:
Derviş:
Hüsn-i mutlak:
Meyhane:
Âşık:

Lâle-hadler kıldılar gül-geşt-i sahrâ semt semt
Bâğ u râgı gezdiler idüp temâşâ semt semt
Bâkî
Açıklaması: Lâle gibi al yanaklı güzeller kırın her yönünü dolaşıp çiçek seyrine çıktılar. Her yanı seyrederek bahçeyi, çimenliği gezdiler.

S. 10. Yukarıdaki şiir hangi nazım şekli ile yazılmıştır? Bu nazım şeklinde kullanılan nazım birimi, ölçü, uyak örgüsü ve konu hakkında bilgi veriniz. (2+1+1+2+4= 10 P)
Nazım şekli:
Nazım birimi:
Ölçü:
Uyak örgüsü:
Konu:

11. Doğa, aşk, yiğitlik, toplumsal olaylar gibi konuları işlemesi bakımından halk edebiyatındaki koşmaya benzer.
Yukarıda özellikleri verilen nazım biçiminin adı nedir?





12. Aşağıdakilerden hangisi doğal destanların bir özelliği değildir?
A) Destanlar birer epik şiirdir.
B) Destanlar toplumu etkileyen büyük bir olaydan doğar.
C) Destanların mutlaka bir yazarı vardır.
D) Destanlar gelecek kuşaklarda toplumsal bir bilinç oluştururlar.
E) Destanlar uzun bir süreçte olgunlaşır.


13. İslamiyet öncesi sözlü dönem Türk edebiyatı ürünlerindendir. 'Yuğ' denilen yas törenlerinde okunur. Ağıtın ilk şeklidir. Hece ölçüsü ve dörtlük birimiyle yazılır.
Sözü edilen şiir türünün adı nedir?




14. Aşağıdakilerden hangisi Türkler'in İslamiyet'i kabulünden sonra oluşmuş bir Türk destanıdır?
A) Ergenekon Destanı B) Göç Destanı
C) Oğuz Kağan Destanı D) Cengiz Han Destanı
E) Şu Destanı

15. XI. yüzyıl dil ürünlerinden olan bu eserin değeri, yalnızca Türk dilinin sözcüklerini toplamak, kurallarını ve yöntemlerini bildirmek, ölçülerini açıklamaktan ileri gelmez. Sözcükleri açıklarken tarih, coğrafya, folklor ve edebiyata ilişkin bilgiler, toplumsal yaşayışa ilişkin ipuçları verir. Yabancılara Türkçe'yi öğretmek amacıyla yazılmıştır.
Bu paragrafta sözü edilen eserin ve yazarının adını yazınız.




16. 'Gerçeklerin eşiği' anlamına gelen yapıt XII. Yüzyılda Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır. Hakaniye lehçesiyle yazılan bu yapıt, dine ve ahlâkın ilkelerine ilişkin öğütleri içeren didaktik bir yapıttır.
Yukarıda tanıtılan eserin adı nedir?




17. 13 yüzyılda yaşamış, halk şairi olarak kabul görmüştür. Halka, dönemin konuşma diliyle seslenerek halkın gönlünde taht kurmuştur. Başarısının asıl sırrı halka, halkın dili ve duygularıyla seslenmeyi bilmesindendir. Şiirlerini genellikle heceyle söylemiştir; ancak aruz ölçüsüyle söylediği şiirleri de vardır. 'Risalet'ün Nushiyye' ve 'Divan' iki önemli eseridir.
Bu parçada sözü edilen şair kimdir?






18.
Susamış topraklar gibi gönüller
Tükenmiş, yok olmuş, nerde sevgililer?
Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cinas B) Teşbih C) Telmih
D) Tevriye E) Tariz


19. İslamiyet öncesi Türk şiiri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dörtlüklerden oluşur.
B) Cönk denilen kitaplarda toplanmıştır.
C) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Yuğ, şölen, sığır gibi törenlerden doğmuştur.
E) Aşk, tabiat, ölüm gibi konuları işler.

S. 20. Aşağıdaki cümlede noktalı yeri doldurunuz.
Halk edebiyatında koşma, Divan edebiyatında gazel, Tasavvuf edebiyatında ise ………….. lirik şiir kabul edilir.
Gazelin ilk beyitine …………….. denir.

S. 21. Aşağıdaki cümlede noktalı yerleri doldurunuz.
Köktürk Yazıtları ……… yüzyılda ………………………….. devleti tarafından dikilmiştir.



Puanlama: 14. soru 2 puan, 8., 9. ve 10. sorular 10'ar puan, diğer sorular 4'er puandır. İstediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.

Başarılar dilerim. 10. 01. 2007



Fehim YILMAZ
Türk Dili ve Edb. Öğrt.

--------------------------------------------------------------------------------------

-CEVAP ANAHTARI-

1. D) Oğuz ' Alp Er Tunga ' Şu ' Türeyiş

2. Kutadgu Bilig ' Yusuf Has Hacip

3. Dede Korkut Hikâyeleri

4. E) Sanatlı anlatımın kullanılması

5. C) Alp Er Tunga sagusunu yazmıştır.

S. 6. E) Semai ' Tekke edebiyatı

7. C) Her beyti kendi içinde kafiyeli olduğundan uyak sıkıntısı çekilmemesi.

8.
a) (Y) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kültürel değişim, dinî değişim, coğrafi değişim ile lehçe ve şive ayrılıkları etkili olmamıştır.
b) (Y) İslamiyet'ten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmamıştır.
c) (D) Sagu ve koşuklar hece ölçüsü ve dörtlüklerle yazılır.
d) (D) Destanlardan toplumun yaşama biçimi ile ilgili bilgilere ulaşılabilir.
e) (D) Türk edebiyatının bilinen ilk yazarı Yollug Tigin'dir.

9.
Vahdet-i Vücut: Tek ve gerçek varlık Allah'tır. Bütün evren onunla bir birlik bütünlük içindedir.
Derviş: Tekke öğrencisine derviş denir.
Hüsn-i mutlak: Gerçek güzellik yalnızca Allah'ta vardır; ona özgüdür.
Meyhane: İlahi aşk şarabının içildiği tekedir.
Âşık: Allah'a erişmek isteyen (seven).

S. 10.
Nazım şekli: Gazel
Nazım birimi: Beyit
Ölçü: Aruz ölçüsü
Uyak örgüsü: aa, ba, ca, da… şeklindedir
Konu: Aşk, ayrılık, hasret, ölüm, şarap ve tabiat güzellikleri gibi lirik konuların işlendiği şiir türüdür.

11. Koşuk

12. C) Destanların mutlaka bir yazarı vardır.

13. Sagu

14. D) Cengiz Han Destanı

15. Divan-ı Lügat'it Türk ' Kaşgarlı Mahmut

16. Atabet'ül Hakayık

17. Yunus Emre

18. B) Teşbih

19. B) Cönk denilen kitaplarda toplanmıştır.

S. 20. Aşağıdaki cümlede noktalı yeri doldurunuz.
Halk edebiyatında koşma, Divan edebiyatında gazel, Tasavvuf edebiyatında ise İlahi lirik şiir kabul edilir.
Gazelin ilk beyitine matla denir.

S. 21. Aşağıdaki cümlede noktalı yerleri doldurunuz.
Köktürk Yazıtları 8. yüzyılda II. Göktürk (Kutluk) devleti tarafından dikilmiştir.

1. Destansı öğelerin de yer aldığı 12 öyküden oluşan eser destandan halk hikâyeciliğine geçiş dönemi ürünüdür. Oğuz Türkçesi ile yazılmıştır. 15. yüzyılda yazıya geçirildiği sanılmaktadır. Nazım ve nesir karışımı bir anlatımla oluşturulan bu eserin el yazması bir nüshası Dresten'de, eksik bir nüshası da Vatikan'dadır.
Bu parçada sözü edilen eserin adı nedir?



2. Aşk hikâyelerinde ve uzun konuların işlendiği şiirlerde 'mesnevi' nazım şeklinin kullanılmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Aruz kalıplarının çok zengin olması.
B) Şairlerin mesnevi nazım şeklini çok sevmiş olması.
C) Her beyti kendi içinde kafiyeli olduğundan uyak sıkıntısı çekilmemesi.
D) Mesnevilerin sıradan bir nazım şekli olması.
E) İran şairlerinin bu nazım şeklini tercih etmeleri.

3. Aşağıdakilerden hangisi, doğal destanların özelliklerinden biri değildir?
A) Konusu bir ulusun yaşamı ile ilgilidir.
B) Dili, ana dilin en güzel şeklidir.
C) Uzun soluklu olağanüstü olaylarla yüklüdür.
D) Okuyanları tarafından kaleme alınmıştır.
E) Konuları savaş, göç, doğal afetlerdir.

4. 'Yuğ' denilen ölüm törenlerinde ölen kişilerin arkasından onun dürüstlüğünün, iyiliğinin ve ahlâkının, faziletinin anlatıldığı şiirlerdir. Hece ölçüsü, dörtlük birimi ve yarım kafiye ile söylenir. Divan edebiyatında mersiye adını alır bu şiirler.
Bu parçada sözü edilen edebiyat ürününün adı nedir?



5. Aşağıdakilerden hangisi Türkler'in İslamiyet'i kabulünden sonra oluşmuş bir Türk destanıdır?
A) Ergenekon Destanı B) Göç Destanı
C) Oğuz Kağan Destanı D) Köroğlu Destanı
E) Şu Destanı

6. 11 yüzyılda yazılmış olan eser sadece bir sözlük olmayıp İslamiyet öncesi Türk edebiyatını, Türk tarihini, coğrafyasını, folklorunu, mitolojisini aydınlatan bir ansiklopedi özelliği taşımaktadır. Yabancılara Türkçe'yi öğretmen amacıyla yazılmıştır. Kitapta 7500 Türkçe sözcüğün Arapça karşılığı verilirken atasözleri, ağıtlar, şiirler ve destan parçaları da bu eserde yer almıştır.
Bu paragrafta sözü edilen eserin ve yazarının adını yazınız.



7. 'Hakikatlerin eşiği' anlamındadır. XII. Yüzyılda Edip Ahmet Yüknekî tarafından aruz vezniyle mesnevi tarzında yazılmıştır. Didaktik bir eserdir; cömertlik, ilim, doğruluk gibi konular işlenir. Bir ahlâk ve öğüt kitabı niteliğindedir.
Yukarıda tanıtılan eserin adı nedir?



8. 1069 yılında Karahanlı hükümdarı Buğra Han'a sunulan bu yapıtta adalet, saadet, devlet ve akıl kavramları hayali kişilerle sembolleştirilerek devlet yönetimi, toplumsal yaşamın nasıl olması gerektiği anlatılmıştır. Aruz ölçüsüyle ve mesnevi biçiminde yazılan bu yapıtta dörtlüklere de yer verilmiştir. Türk edebiyatında ilk siyasetnâme olarak da kabul edilir.
Bu parçada özelliklerinden söz edilen yapıtın ve yazarının adını yazınız.



9. Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını, taşkın ve gür lirizmi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Bu şiirlerde kullanılan ana tema, Tanrı aşkı ve insan sevgisidir. 'Risalet'ün Nushiyye' ve 'Divan' iki önemli eseridir.
Yukarıda özellikleri bahsedilen şair kimdir?



10. Aşağıdaki gruplardan hangisi tamamıyla Türk destanlarından oluşmaktadır?
A) Şu ' Oğuz Kağan ' Bozkurt ' Türeyiş ' Ergenekon
B) Oğuz Kağan ' Kalevala ' Ergenekon ' Göktürk ' İlyada
C) Oğuz Kağan' Alp Er Tunga ' Türeyiş ' Bozkurt ' İlyada
D) Ergenekon ' Kalevala ' Alp Er Tunga ' Türeyiş ' Şu
E) Şehname ' Oğuz Kağan ' Ergenekon ' Bozkurt ' Göç

11. Gazel ve mesnevi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Gazelde aşk ve güzellik konusu; mesnevide ise öğretici, dinî, ahlâki konular işlenir.
B) Gazellerin kafiye örgüsü aa / ba / ca... şeklindedir, mesnevide her beyit kendi arasında kafiyelidir.
C) Gazel aruzun uzun kalıplarıyla, mesnevi ise kısa kalıplarıyla yazılır.
D) Gazelde beyitler arasında konu birliği olmayabilir; mesnevide vardır.
E) Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.





12. Aşağıdaki özelliklerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri için söylenemez?
A) Dede Korkut Hikâyeleri, Dede Korkut tarafından yazılmıştır.
B) Dede Korkut Hikâyeleri, İslamiyet öncesi toplumsal yaşam hakkında bilgi veren önemli bir yapıttır.
C) İslamiyet öncesi Türkçe'nin özellikleri hakkında bize ışık tutmaktadır.
D) Destandan halk hikâyeciliğine geçişin ilk örneğidir.
E) Dede Korkut Hikâyeleri, hikâye-masal özelliği gösterir.

13.
Yolcuyum bir kuru yaprak misali
Rüzgârın önüne kapılmışım ben
Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cinas B) Teşbih C) Telmih
D) Mecaz-ı mürsel E) Tezat

14. Din ve devlet büyüklerini övmek için yazılan şiir, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gazel B) Kaside C) Mesnevi
D) Şarkı E) Rubaî

15. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa 'D', yanlışsa 'Y' yazınız. (2+2+2+2+2=10 P)
a) (...) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kültürel değişim, dinî değişim, coğrafi değişim ile lehçe ve şive ayrılıkları etkili olmuştur.
b) (...) İslamiyet'ten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmıştır.
c) (...) Sözlü edebiyat ürünleri ortaya çıktıkları dönemde yazıya geçirilmiştir.
d) (...) Koşuklar coşkun bir ifadeyle söylenir.
e) (…) Tasavvufta önemli olan Allah aşkıdır. Buna da beşerî aşk denir.

16. Aşağıdaki kavramları tasavvufî düşünceye göre tanımlayınız. (2+2+2+2+2=10 P)
Maşuk:

Saki:

Mutasavvıf:

Tekke:

İnsan-ı Kâmil:












Lâle-hadler kıldılar gül-geşt-i sahrâ semt semt
Bâğ u râgı gezdiler idüp temâşâ semt semt
Bâkî
Açıklaması: Lâle gibi al yanaklı güzeller kırın her yönünü dolaşıp çiçek seyrine çıktılar. Her yanı seyrederek bahçeyi, çimenliği gezdiler.
S. 17. Yukarıdaki şiir hangi nazım şekli ile yazılmıştır? Bu nazım şeklinde kullanılan nazım birimi, ölçü, uyak örgüsü ve konu hakkında bilgi veriniz. (2+1+1+2+4= 10 P)
Nazım şekli:
Nazım birimi:
Ölçü:
Uyak örgüsü:
Konu:

S. 18. Aşağıdaki cümlede noktalı yeri doldurunuz.
Halk edebiyatında koşma, Divan edebiyatında gazel, Tasavvuf edebiyatında ise ………….. lirik şiir kabul edilir.
Gazelin son beyitine ………….. denir.

S. 19. Aşağıdaki cümlede noktalı yerleri doldurunuz.
Tamamı manzum olan ……………. ………………… 400.000 mısradan fazladır ve dünyanın en uzun destanıdır.

S. 20. Aşağıdakilerden hangisinde nazım biçimi ve türlerinin kullanıldığı edebiyat dönemi yanlış gösterilmiştir?
A) Gazel ' Divan edebiyatı
B) Koşma ' Âşık edebiyatı
C) İlahi ' Tekke edebiyatı
D) Mesnevi ' Divan edebiyatı
E) Semai ' Tekke edebiyatı

21. Anadolu'nun fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını anlatan İslâmî Devir Türk destanı hangisidir?
A) Manas B) Şehname C) Yaratılış
D) Danışmendname E) Oğuz Kağan


Puanlama: 14. soru 2 puan, 15., 16. ve 17. sorular 10'ar puan, diğer sorular 4'er puandır. İstediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.

Başarılar dilerim. 10. 01. 2007



Fehim YILMAZ
Türk Dili ve Edb. Öğrt.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------

-CEVAPLAR-

1. Dede Korkut Hikayeleri

2. C) Her beyti kendi içinde kafiyeli olduğundan uyak sıkıntısı çekilmemesi.

3. D) Okuyanları tarafından kaleme alınmıştır.

4. Sagu

5. D) Köroğlu Destanı

6. Divan-ı Lügat'it Türk ' Kaşgarlı Mahmut

7. Atabet'ül Hakayık

8. Kutadgu Bilig ' Kaşgarlı Mahmut

9. Yunus Emre

10. A) Şu ' Oğuz Kağan ' Bozkurt ' Türeyiş ' Ergenekon

11. E) Gazelde beyit sayısı sınırlı değildir, mesnevide ise beyit sayısı sınırlıdır.

12. A) Dede Korkut Hikâyeleri, Dede Korkut tarafından yazılmıştır.

13. B) Teşbih

14. B) Kaside

15.
a) (D) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kültürel değişim, dinî değişim, coğrafi değişim ile lehçe ve şive ayrılıkları etkili olmuştur.
b) (D) İslamiyetten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmıştır.
c) (Y) Sözlü edebiyat ürünleri ortaya çıktıkları dönemde yazıya geçirilmiştir.
d) (D) Koşuklar coşkun bir ifadeyle söylenir.
e) (Y) Tasavvufta önemli olan Allah aşkıdır. Buna da beşerî aşk denir.

16. Aşağıdaki kavramları tasavvufî düşünceye göre tanımlayınız. (2+2+2+2+2=10 P)
Maşuk: Allah (sevilen)

Saki: İlahi aşk şarabını sunan mürit.

Mutasavvıf: Tasavvufu benimseyen ve onun ilkelerine bağlı olarak düşünen ve yaşayan kişilerdir.

Tekke: Tasavvuf okullarına denir.

İnsan-ı Kâmil: Nefis mertebelerini tamamlayıp kemale ulaşmış kişi.

S. 17.
Nazım şekli: Gazel
Nazım birimi: Beyit
Ölçü: Aruz ölçüsü
Uyak örgüsü: aa, ba, ca, da… şeklindedir
Konu: Aşk, ayrılık, hasret, ölüm, şarap ve tabiat güzellikleri gibi lirik konuların işlendiği şiir türüdür.

S. 18. Aşağıdaki cümlede noktalı yeri doldurunuz.
Halk edebiyatında koşma, Divan edebiyatında gazel, Tasavvuf edebiyatında ise İlahi lirik şiir kabul edilir.
Gazelin son beyitine makta denir.

S. 19. Aşağıdaki cümlede noktalı yerleri doldurunuz.
Tamamı manzum olan Manas Destanı 400.000 mısradan fazladır ve dünyanın en uzun destanıdır.

S. 20. E) Semai ' Tekke edebiyatı

S. 21. C) Danışmendname

Fehim YILMAZ
Türk Dili ve Edb. Öğrt.

İĞDİR LİSESİ 2006'2007 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10-A SINIFI 1.DÖNEM 3.YAZILI SINAVI SORULARIDIR

1- 'Derviş, mürşit, tecelli, çile, sûfi' kavramları hangi düşünceyi yansıtmaktadır?
A)Bilisel düşünceyi B)Tasavvufi düşünceyi
C)Felsefi düşünceyi D)Dünyevi düşünceyi E)Beşeri düşünceyi

2-Aşağıdakilerden hangisi İslâmi Dönem ilk dil ve edebiyat ürünlerinden değildir?
A)Divan-ı Hikmet B)Atabetü'l Hakâyık C)Kutadgu Bilig D) Divan-ü Lügati't-Türk E)Orhun Abideleri

3- Mutasavvıf şairlerin şiirlerinde 'Allah' anlamına gelen sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A)Âşık B)Kadeh C)Maşuk D)Sâki E)Meyhane

4- İslâmiyet öncesi Türk Edebiyatında, eski Türklerin ölenler için düzenledikleri…………………….. törenlerinde okunan yas şiirlerine ……………. Denilmiştir.Bunlar Halk edebiyatındaki………………………… ve Klâsik edebiyattaki ………………….türlerinin ilk örnekleri sayılır.
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A)Sığır-yuğ-mersiye-ağıt B)Yuğ-sagu-ağıt-mersiye C)Yuğ-sagu-ağıt-methiye D)Yuğ-ağıt-sagu-sav E)Şölen-ağıt-sagu-gazel

5- Aşağıdakilerden hangisi 'gazel'in özelliklerinden değildir?
a)Bu şiirlerde daha çok sevgi, aşk konuları işlenir. b)Beyit ve aruz ölçüsü vardır.
c)Uyak düzeni aa, bb, cc …. şeklindedir. d)Arapça, Farsça kelimeler kullanılır.
e)Anadolu'da ilk kez gazel yazanlardan biri Hoca Dehhani'dir.

6- '11. yüzyılda yazılan ilk İslami eserlerdendir. Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan eser Türkçe'nin ilk gramer kitabıdır. Sözlü eserlere ulaştığımız kaynak bir kitaptır. Kaşgarlı Mahmut'un bu eseri yazmasındaki amacı Araplara Türkçeyi öğretmektir.' Burada adı geçen eser aşağıdakilerden hangisidir?
a- Muhakemetü'l Lügateyn c. Risaletü'n Nushiyye
b- Divan-ı Hikmet d. Mesnevi
e-Divan-ı Lügatit Türk
7- Aşağıdakilerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır?
A. Kutadgu Bilig Türk Edebiyatında ilk mesnevidir.
B. Atabetü'l Hakayık 'Hakikatlerin Eşiği' anlamına gelir.
C. Dini ' tasavvufi konular hem divan edebiyatında hem de halk edebiyatında ele alınır.
D. Divan-ı Hikmet edebiyatımızda ilk siyasetnamedir.
E. İslami dönem eserlerinde hem aruz hem de hece ölçüsü kullanılır.

8- 'Arz-ı hal etmeye seni tenha bulamam
Seni tenha bulıcak kendimi asla bulamam' şiirin türü, açıklaması nedir?

9- Mantıku't tayr ve Cemşid ü Hurşit hakkında bilgi veriniz.

10- Kaside türünün özelliklerini yazınız.

Başarılar
İlker BALÇIK

1. Türk edebiyatında ilk siyasetname olarak kabul edilen eseri ve bu eserin yazarını yazınız. (5 p )



2. 'Divan-ı Lugatit Türk'ün yazılış amacını nedir?
( 5 p )


3. Dini tasavvufi Türk edebiyatının ilk temsilcisini ve eserini yazınız.(5 p)




İkilikten usandım
Aşk donuna donandım
Derdin hanuna kandum
Dermanım, yağma olsun (Y. EMRE)
4. Yukarıdaki dörtlüğü şekil yönünden inceleyiniz. (10 p)



5. Yukarıdaki dörtlükten hareketle Yunus'un şiir dili hakkında bilgi veriniz. ( 10 p )


6. Yunus'un aşk anlayışını açıklayınız. (10 p)





'Acep bu derdümün dermanı yok mı
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı'
7. Yukarıdaki beyitte geçen edebi sanatları açıklayınız. (10 p)






8. Dede Korkut Hikayeleri'nin dil ve anlatım özellikleri hakkında bilgi veriniz. (10 p)





9. Dede Korkut hikayelerindeki kadın tipinin özelliklerini yazınız. (10 p)




10. Dede Korkut Hikayeleri'nin edebiyatımız açısından önemini yazınız. (10 p)







KOŞUK
'Türlü çeçek yarıldı (Türlü çiçekler açıldı)
Barçın yadhım kerildi (İpek kumaştan yaygı serildi)
Uçmak yeri körüldi (Cennetin yeri görüldü)
Tumluğ yana kelgüsüz' (Kış gene gelecek değildir)

İLAHİ MESNEVİ
Akar sulayın çağlaram Allah adın zikr idelüm evvelâ
Detlü cigerüm dağlaram Vacip oldur cümle işte her kula
Şeyhüm anuban ağlaram
Gel gör beni aşk neyledi Allah adı olsa her işin öni
Hergiz ebter olmaya anun sonu

11. Yukarıdaki şiirlerden hareketle İslamiyet öncesi Türk şiiri ve İslami dönem Türk şiiri arasındaki benzerlikleri; nazım birimi, nazım şekli, ölçü, dil ve ses yönünden de farklılıkları yazınız. ( 10 p )

BENZERLİKLER:


FARKLILIKLAR:

NAZIM BİRİMİ

NAZIM ŞEKLİ

ÖLÇÜ

DİL ve SES


12. 'Fenafillah' nedir? (5 p)


SÜRE: 40 dakika
Mehmet YILMAZ
TDE Öğr.

------------------------------------------------
1.Türk edebiyatında ilk mesnevi olarak kabul edilen eseri ve bu eserin yazarını yazınız.( 5 p )



2. Koşuk, sav, sagu gibi sözlü edebiyat dönemine ait ürünleri ilk olarak kim, hangi eserinde derlemiştir.
( 5 )



3. Vahdet-i vücut ne demektir? ( 5 p)



4. Divan şirinin ilk temsilcisi ve son temsilcisi kimlerdir? (5 p )



KOŞUK
'Türlü çeçek yarıldı (Türlü çiçekler açıldı)
Barçın yadhım kerildi (İpek kumaştan yaygı serildi)
Uçmak yeri körüldi (Cennetin yeri görüldü)
Tumluğ yana kelgüsüz' (Kış gene gelecek değildir)

İLAHİ MESNEVİ
Akar sulayın çağlaram Allah adın zikr idelüm evvelâ
Detlü cigerüm dağlaram Vacip oldur cümle işte her kula
Şeyhüm anuban ağlaram
Gel gör beni aşk neyledi Allah adı olsa her işin öni
Hergiz ebter olmaya anun sonu

5. Yukarıdaki şiirlerden hareketle İslamiyet öncesi Türk şiiri ve İslami dönem Türk şiiri arasındaki benzerlikleri; nazım birimi, nazım şekli, ölçü, dil ve ses yönünden de farklılıkları yazınız. ( 10 p )

BENZERLİKLER:


FARKLILIKLAR:

NAZIM BİRİMİ

NAZIM ŞEKLİ

ÖLÇÜ

DİL ve SES

'Su gibi kanumu toprağa kardun
Ne sanursun garibin kanu yok mu'

6. Yukarıdaki beyitte geçen edebi sanatları açıklayınız. (10 p )





7. Dede Korkut hikayelerindeki 'Dede Korkut' tipini
yazınız. (10 p)



8. Dede Korkut Hikayeleri'nde anlatılan olaylar hangi coğrafyada geçmektedir, hikayelerde genel olarak nelerden bahsedilmektedir? (10 p)








9. Dede Korkut Hikayeleri'nin dil anlatım özellikleri hakkında bilgi veriniz. (10 p)






İkilikten usandım
Aşk donuna donandım
Derdin hanuna kandum
Dermanım, yağma olsun (Y. EMRE)

10. Yukarıdaki dörtlüğü şekil yönünden inceleyiniz. (10 p )



11. Yukarıdaki dörtlükten hareketle Yunus'un şiir dili hakkında bilgi veriniz. ( 10 p )

12.Yunus Emre şiirlerinde daha çok hangi konuları işlemiştir? (5 p)



13. İslami dönem Türk edebiyatının ilk destanı hangisidir? (5 p)

2007' 2008 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ……./12/2007
BAŞÖĞRETMEN ANADOLU LİSESİ
10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM ORTAK SINAV SORULARI

ADI: SOYADI: NO: SINIFI: 10 …

GENÇLIK BÖYLEDIR ISTE

İçimi titreten bir sestir her gün.
Saat her çalisinda tekrar eder:
"Ne yaptin tarlani, nerede hasadin?
Elin bos mu gireceksin geceye?
Bir düsünsen yariyi buldu ömrün.
Gençlik böyledir iste, gelir gider;
Ve kırılr sonra kolun kanadın;
Kosarsın pencereden pencereye."
Ah o kadrini bilmediğim günler,
Koklamadan attığım gül demeti,
Suyunu sebil ettiğim o çeşme,
Eserken yelken açmadığım rüzgâr
Gel gör ki, sular batıya meyleder,
Ağaçta bülbülün sesi değişti,
Gölgeler yerleşiyor pencereme;
Çağınız başlıyor ey hâtıralar.
Cahit Sitki Taranci
1.Şair , şiirde geçen altı çizili kelimelerle ( hasat , çeşme ) neler anlatmak istemektedir?(10p)





2.Aşağıda verilen tasavvuf remizlerini açıklayınız.(10p)
aşk :
sufi:
fenafillah:
humhane (meyhane):
saki:

3. Dağlar ile taşlar ile Dörtlükten hareketle Yunus Emre'nin şiir anlayışını 'zihniyet ,dil ve
Çağırayım mevlam seni anlatım,ses ve söyleyiş' yönleriyle açıklayıp 'eserlerini' yazınız. (10p)
Seherlerde kuşlar ile
Çağırayım mevlam seni



4. Sekiz cennet yaptın sen Adem içün Tasavvuf edebiyatı nazım şekli olan bu türün adı nedir?
Adın büyük onun bağışla suçun Bu nazım şeklinin, söyleyiş ( üslup ) özelliklerini açıklayınız.(10p)
Adem'i cennetten çıkardın niçün
Buğday nene lazım harmancı mısın


5.'...Ben bu kitabı hikmet,seci,atalar sözü,şiir ,recez gibi şeylerle süsleyerek hece harfleri sırasınca tertip ettim.Türklerin her boyunun dilinden kendisinden kelimeler çıkan kökler aldım;çünkü uzun bir sözü kısaltmakta fayda var….'
Yukarıdaki bölümden hareketle metnin tamamını düşünerek Divan-ı Lügat'it Türk'ün dilimize katkısını açıklayınız.
a)
b)
c)


6) Kutadgu Bilig'in konusunu yazınız. Bu eserdeki alegorik unsurları ve karşıladıkları kavramları yazınız.(2+8p)






7. Âb-gûndur günbed-i devvâr rengi bilmezem
Yâ muhît olmış gözümden günbed-i devvâra su
Alp Er Tunga öldi mü
Issız ajun kaldı mu
Ödlek öçin aldı mu
Emdi yürek yırtılur
Yukarıdaki şiirleri aşağıdaki unsurlara göre karşılaştırınız. (2+2+2+2+2p)
Ait olduğu dönem: ……………………………………………………….. ………………………………………………………………… ………..
Nazım şekli: ……………………………………………………….. ………………………………………………………………… ………..
Nazım birimi : ……………………………………………………….. ………………………………………………………………… ………..
Ölçü : ……………………………………………………….. ………………………………………………………………… ………..
Tema: ……………………………………………………….. ………………………………………………………………… ………..

8. Âb-gûndur günbed-i devvâr rengi bilmezem
Yâ muhît olmış gözümden günbed-i devvâra su (Şu dönen gök kubbenin rengi su rengi midir; yoksa gözümden akan sular, göz yaşları mı şu dönen gök kubbeyi kaplamıştır, bilemem) (4+3+3p)
Beyitte kullanılan Tenasüp sanatı :
Hüsn-i Talil sanatı :
Tecahül ' i Arif sanatı :
9. Geldi ana göğsüne, aldı emdi sütünü, Bu metin hangi metinden alıntı yapılmıştır ?
İstemedi bir daha içmek kendi sütünü Metindeki tipin genel özelliklerini yazınız.
Pişmemiş etler ister; aş, yemek ister oldu!
Etraftan şarap ister, eğlenmek ister oldu!
Ansızın dile geldi, söyler, konuşur oldu
Kırk gün geçtikten sonra yürür oynaşır oldu


10. Aşağıda noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız.
a) Kasideler ……………………..……………….. ve ……………….…………………………. şiirleridir.
b) Koşuk ………………….……………………..gibi konuları işlemesi bakımından halk edebiyatımızdaki koşmaya benzer.
c) Koşuk'un halk edebiyatındaki karşılığı ……………….……;divan edebiyatındaki karşılığı…………………………dır.
d) Oğuz Kağan Destanı tek kişinin maceralarının anlatılması bakımından Homeros'un …………………………………. destanına benzer.
NOT: Sınav kağıdının değerlendirmesinde kağıt düzeni ,yazım kurallarına - noktalama işaretlerine uygunluk % 10 etkili olacaktır.
BAŞARILAR DİLERİZ……
İ.ÖZKAN A. ÖZCAN B. CAMBAZ R. SEZGİN M.CEBESOY
T.Ed./Dil ve An. Öğ. T.Ed./Dil ve An. Öğ. T.Ed./Dil ve An. Öğ. T.Ed./Dil ve An. Öğ. T.Ed./Dil ve An. Öğ.






Âb-gûndur günbed-i devvâr rengi bilmezem Yâ muhît olmış gözümden günbed-i devvâra su
Şu dönen gök kubbenin rengi su rengi midir; yoksa gözümden akan sular, göz yaşları mı şu dönen gök kubbeyi kaplamıştır, bilemem..
Tecahül-i Arif: Gökyüzünün mavi olduğunu bilmez gibi davranması
Hüsnü-i Talil: Göğe kendi gözyaşlarının renk verdiğini söylemesi
Mübalağa: Gözyaşlarının gökyüzünü kapladığını söylemesi
Tenasüp: 'Göz, aşk, su, saç-; od, dutuş-' kelimeleri arasında anlam ilgileri vardır.
Soru (istifham): Gökyüzü su renginde midir?
Tenasüp: Göz, ab, su kelimeleri arasında

10. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 3. YAZILI

1-Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat'ın özelliklerinden biri değildir?


A) Uyak, yarım uyaktır; cinaslardan, rediflerden yararlanılır.
B) Bu veriler anonimdir.
C) Başlangıçta söyleyeni bilinse de zamanla bu ürünler, halkın ortak malı olur.
D) Konular, günübirlik yaşamdan alınır.
E) Düz yazıyla önemli ürünler verilir.


2-Aşağıdakilerden hangisinde "Kutadgu Bilig'de değinilmemiştir?


A) Din - felsefe - edebiyat
B) Eğitim - öğretim - bilim
C) Devlet - siyaset - yasa - töre
D) Erdemlilik - görgü kuralları
E) Arapça'nın yetersizliği - Türkçe'nin zenginliği


3-"1069 - 1970'te tamamlanıp dönemin hükümdarına sunulmuştur. Eski Doğu ve Hint eserlerini bu kitap 'alegorik' olup, atasözleri, bilgece deyimlerle süslenmiş, dört kişi arasında geçen diyaloglu bir sahne oyununa benzer."


Bu parçada söz edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?


A) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
B) Atabet'ül Hakayık - Edip Ahmet
C) Divan ü Lügat'it Türk - Kaşgarlı Mahmut
D) Divan - ı Hikmet - Ahmet Yesevi
E) Muhakemetü'l Lügateyn - Ali Şir Nevaî


4-+"1072 yılında bitirilip dönemin Abbasi halifesine sunulmuştur. Türkçenin Arapça kadar zengin olduğunu kanıtlamaya çalışır. 7500 Türkçe sözcüğe Arapça karşılık veren bir sözlüktür."
Bu eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?


A) Divan'ü Lügatit Türk - Kaşgarlı Mahmut
B) Divan - ı Hikmet - ahmet Yesevi
C) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
D) Hadikatü's Süeda - Fuzuli
E) Atabetü'l Hakayık - Edip Ahmet


5-'Divan ü Lügat'ıt Türk' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


A) Bir dilbilgisi kitabı olduğu
B) Türk lehçeleriyle ilgilenmediği
C) Zengin bir edebiyat antolojisi olduğu
D) Ulusal bilinçle yazıldığı
E) Birçok bilim dalını ilgilendiren bilgiler bulundurduğu

6-'Göktürk Yazıtları' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


A) İlkinde, Tonyukuk'un kendi çağını anıyı andıran bir anlatımla verdiği
B) Onbiri sessiz, üçü sesli ondört harfli uygur alfabesiyle yazıldığı
C) Kül Tigin anıtının dilinin zenginliği, anlatımının ustalığı ve inceliğiyle dikkati çektiği
D) Yarı söylev niteliğinde olan Bilge Kağan anıtının ilk tarih, anı, söylev örneği sayıldığı
E) 1983'te Danımarkalı bilgin Thomsen tarafından okunarak bilim ve sanata kazandırıldığı

7- Türklerin baştan beri kullandıkları, alfabeler, tarih sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Göktürk - Uygur - Arap - Latin
B) Uygur - Göktürk - Arap - Latin
C) Uygur - Arap - Göktürk - Latin
D) Göktürk - Arap - Uygur - Latin
E) Göktürk - Uygur - Latin - Arap

8-Aşağıdaki dizilerden hangisi, yalnızca 'yapma' destanları kapsamaktadır?


A) Gılgamış - Şehname - İlyada - Kaybolmuş Cennet
B) Odise - Kalevala - Kurtarılımış Kudüs - Niebelungen
C) Mahabharata - Sid - Çılgın Orlando - Şu
D) Çılgın Orlando - Kurtarılmış Kudüs - Henriade - Kaybolmuş Cennet
E) Şehname - Şu - Hendiade - Sid




9- Aşağıdaki edebi ürünlerden hangisi genel tarih açısından bir değer ifade etmez?


A)Günlük B)Roman C)Deyim D)Gezi yazısı E)Hatıra


Dadaloğlu yarın kavga kurulur
Öter tüfek davlumbazlar vurulur
Nice korkunç yiğetler yere serilir.
Ölen ölür kalan sağlar bizimdir.


"Koşmanın kendine özgü ve ezgiyle söylenen bir türüdür. Uyak düzeni koşma gibidir. Hecenin sekizli ölçüsüyle söylenir. Yiğit, mertçe bir havası vardır. 'Behey, bre ...' gibi ünlemlerle başlar. En güzel örneklerini Karacaoğlan vermiştir."


10-Yukarıda sözü edilen 'Halk edebiyatı şiir türü' aşağıdakilerden hangisidir?
A) Semai B) Mani C) Nefes D) Varsağı E) İlahi

11-Aşağıdakilerden hangisi 'semai'nin özelliklerinden biri değildir?


A) Aruzun belli kalıplarıyla yazılanları da vardır.
B) Aruzla yazılanların farklı bir ezgileri olup, bunlar hecenin 8 + 8 kalıbına uyarlar.
C) Konuları kahramanlık, yiğitliktir.
D) Aruzlu semailer gazel, murabba, muhammes, müseddes biçiminde olabilirler.
E) Eklemeliler 'ayaklı = yedekli' semai adını alır.

12-Aşağıdakilerden hangisi tasavvufla ilgilenmemiştir?


A) Kaygusuz Abdal

B) Pir Sultan Abdal
C) Yunus Emre

D) Dadaloğlu
E) Mevlana


13-Aşağıdakilerden hangisi 'tecelli = yansıma' görüşünün özelliklerinden biri değildir?


A) Tanrı her şeyde, evrende belirmiş, görünmüştür.
B) Yaratılış sözle başladığından , söz oldukça önemlidir.
C) Tecelli süreklidir; önsüz sonsuz zaman bu oluşumun içindedir.
D) Bütün varlık sürekli var olmakta, yok olmaktadır.
E) Tanrı çekilse de oluşum sürecek, evren düzenli bir biçimde gelişecektir.



14-Aşağıdakilerden hangisi 'tasavvufun' konularından biri değildir?
A) Tanrı'nın niteliği
B) Çalışmanın, kazanmanın gerekliliği
C) Evrenin oluşumu
D) Tanrı - halk ilişkileri
E) Fizikötesi gerçeklik



Bektaşilerin söylediği ilahilerdir. İlahiden farkı Bektaşi ulularını övmesi, tarikat ilkelerini yansıtması, bu inancın savunucusu olmalıdır."


15- Yukarıdaki sözü edilen bu şiir türü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Deme C) Devriyye D) Nefes E ) Şathiyye


16-Aşağıdakilerden hangisi 'Anonim Halk edebiyatı' ürünlerinden biri değildir?
A) Mani B) Türkü C) Ninni D) Koşma E) Bilmece


17. 'Yunus Emre' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


A) Dili, düşüncesi engin sevgisiyle belirginleşen Yunus, Anadolu Türk edebiyatının en büyük ozanı olarak değerlendirilir.
B) Halk, Tekke, Divan şiirini sürekli etkilemiştir.
C) Canlı, cansız tüm varlığı birlik düşüncesiyle işlemiş, sevgiyi yaşamının odağı edinmiştir.
D) Tanrı'lma ilişkileri, ölüm, yaşam gibi konuları sevginin sınırsız hoşgörüsüyle almış, duymuş, yaşamıştır.
E) Tüm şiirlerinde heceyi kullanmış, Divan türleriyle şiir vermemiştir.


18 Aşağıdakilerden hangisi XIII. ve XIV. yüzyıl mutasavviflarindan birisi değildir?


a) Yunus Emre

b) Süleyman Çelebi
c) Aşık Paşa

D) Hacı Bektaş-ı Veli

E) Mevlana


19.Aşağıdakilerin hangisinde zengin kafiye kullanılmıştır?


A) Çatlak dudaklarımı ıslatmıyor kan -Toprakta yangı var toprakta volkan
B) Taşmda toprağımda bereket - Köklerimden başar hürriyet
C) Dünyada ne ikbal ne servet dileriz - Hatta ne de saadet dileriz
D) Günlerce uzak kalmış iken sözlerinizden -Akşam yine bahsettik ela gözlerinizden
E) Sırmalı kemeri takmış beline � Kendi benzer has bahçenin gülüne


19-Aşağıdakilerden hangisi Sözlü Edebiyat Dönemi şairlerine verilen adlardan biri değildir?
A) Ozan B) Baksı C) Yuğ D)Kam E)Şaman


20- Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi eserde kullanılmıştır?
a. Atebet�ül Hakayık
b. Kutadgu Bilig
c. Divan-ı Hikmet
d. Divan-ü Lügati�t Türk
e. Muhakemet�ül Lügateyn




21-Halk şiirindeki �ağıt ve güzelleme� nin Klasik edebiyatımızdaki karşılıkları hangisinde verilmiştir?
a) Kaside- Mesnevi
b) Mesnevi-Mersiye
c) Mesnevi-Gazel
d) Mersiye-Gazel
e) Mersiye-Kaside



22-Aşağıdakilerden hangisi İslamiyetin kabulünden önceki Türk destanlarından biri değildir?
a. Battal Gazi Destanı
b. Şu Destanı
c. Oğuz Kağan Destanı
d. Bozkurt Derstanı
e. Alp Er Tunga Destanı



�Saçma ey göz, eşkten gönlümdeki odlare su
Kim bu denlü dutuşan odlara kılmaz çare su�


23-Yukarıdaki beyitte aşağıdaki edebi sanatlardan hangisi bulunmamaktadır?
a) Nida b) Teşhis c) Tenasüp d) Hüsn-ü talil e) Tezat




24-Aşağıdakilerden hangisinde Dini Tasavvufi halk edebiyatı nazım türleri bir arada verilmiştir?
a) İlahi-nutuk-deme-mani
b) Nefes-devriye-mani-şathiye
c) İlahi-nefes-deme-nutuk
d) Mersiye-ilahi-nefes-deme
e) Nutuk-semai-nefes-deme



25-Aşağıdakilerden hangisi destan motiflerimizden biri değildir?


a) Bozkurt b) Ağaç c) Nevruz d) Su e) Işık

10. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 3. YAZILI




1-Aşağıdaki dizelerin hangisinde 'yarım uyak' ve 'ek redif' vardır?


A) Yar yüreğimi yar
Gör ki neler var
B) Üstümüzden gelen boran kış gibi
Şahin pençesinde yavru kuş gibi
C) Aşamazsın Karam'ın ilini
Köprüsü yok geçemezsin selini
D) Kalem böyle çalışmıştır yazıma
Yazım kışıma uymaz kışım yazıma
E) Kimi solgun, sarışın; kimi ak, kimi kara
Kimini arkasından görünüyor Ankara


2-"El ettiler turnalara kazlara
Dağlar yeşillendi döndü yazlara
Çiğdemler takınsın söylen kızlara
Niçin gitmez Yıldız dağı dumanın"


Bu dörtlüğün uyak düzeni, aşağıdakilerden hangisidir?


A) Çapraz düzen
B) Sarma düzen
C) Koşma düzen
D) Düz (mesnevi) uyak düzeni
E) Mani düzeni


3-Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatına özgü bir terim değildir?
A) Mazmun B) Mecaz C) Seci D) Teşbih E) Ayak


4-Aşağıdakilerden hangisi 'koşma'nın özelliklerinden biri değildir?


A) Dörtlük sayısı genellikle 3 � 5 arasıdır.
B) Halk edebiyatının en az kullanılan nazım biçimidir.
C) On birli hece ölçüsüyle söylenir.
D) Hem bir nazım biçimi, hem bir ezginin adı olup Divandaki gazeli andırır.
E) Konusuna göre koçaklama, güzelleme, ağıt, taşlama adlarıyla adlandırılır




5. Aşağıdakilerden hangisi tasavvufla ilgilenmemiştir?


A) Kaygusuz Abdal B) Pir Sultan Abdal C) Yunus Emre D) Dadaloğlu E) Mevlana


6-Aşağıdakilerden hangisi 'tecelli = yansıma' görüşünün özelliklerinden biri değildir?


A) Tanrı her şeyde, evrende belirmiş, görünmüştür.
B) Yaratılış sözle başladığından , söz oldukça önemlidir.
C) Tecelli süreklidir; önsüz sonsuz zaman bu oluşumun içindedir.
D) Bütün varlık sürekli var olmakta, yok olmaktadır.
E) Tanrı çekilse de oluşum sürecek, evren düzenli bir biçimde gelişecektir.


"Bektaşilerin söylediği ilahilerdir. İlahiden farkı Bektaşi ulularını övmesi, tarikat ilkelerini yansıtması, bu inancın savunucusu olmalıdır."


7-Yukarıdaki sözü edilen bu şiir türü, aşağıdakilerden hangisidir?


A) İlahi

B) Deme
C) Devriyye

D) Nefes
E) Şathiyye


8-Aşağıdaki destanlardan hangisi, birlikte verildiği ulusa ait değildir?


A. Manas-İran

B .Ramayana-Hint

C. Nibelungen �Alman

D. Kalevala- Fin
E. Ergenekon-Türk


9-. Gazel ve koşmanın karşılaştırılması ile ilgili aşağıdaki yargıların hangisi yanlıştır?


A) Gazel, Divan Edebiyatına; koşma, Halk Edebiyatına özgü bir nazım biçimidir.
B) Gazelde nazım birimi beyit, koşmada dörtlüktür
C) Gazel aruzun istenilen her kalıbıyla yazıldığı halde; koşma, hece ölçüsünün 11�li kalıbıyla yazılır.
D) Gazel 10-20 beyitten, koşma 7-12 dörtlükten oluşur.
E) Gazellerin konusu sevgilinin güzelliği, aşk ve şarap; koşmalarınki ise genellikle aşk, sevgi ve doğa güzellikleridir.


10-Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?


A) Tonyukuk Anıtı, Bilge Tonyukuk adına 720'de dikilmiştir.
B) Türk edebiyatının ilk yazılı ürünleri Göktürk Yazıtları'dır.
C)Göktürk Yazıtları'nı Danimarkalı bilgin Thomsen okumuştur.
D)Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazılan ilk yapıt, Göktürk Yazıtlarıdır.
E)Göktürk Yazıtlarının konusu Göktürklerin tarihidir.


11. Aşağıdakilerden hangisi kasidelerde şairin kendini övdüğü bölümdür?


A)Nesib C)Fahriyye B)Tegazzül D)Methiye E)Dua

12- Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk edebiyatının özelliklerinden değildir?


A) Yabancı etkilerden uzaktır
B) Koşuk,sagu,sav,destan başlıca ürünleridir.
C) Bütünüyle sözlü ürünlerden oluşur.
D) Aşk,doğa,yiğitlik başlıca konulardır.
E) Öz ve biçim yönünden milli bir edebiyattır.

13-Aşağıdakilerden hangisi edebiyat tarihçisinin görevleri arasında yer almaz?


A)Edebiyatı dönemlere ayırmak.
B)Tarihi ve toplumsal olayların eserlere nasıl yansıdığını incelemek.
C)Şair ve yazarların hayatlarını incelemek
D)Tarihi olayları kronolojik sıraya göre düzenlemek.
E)Edebi dönemlerin özelliklerini tespit etmek.

14-Aşağıdaki edebi ürünlerden hangisi genel tarih açısından bir değer ifade etmez?


A)Günlük B)Roman C)Deyim D)Gezi yazısı E)Hatıra

15-Dünyanın en uzun destanı aşağıdakilerden hangisidir?


A)Göç B)Manas C)Bozkurt D)Şu E) Türeyiş

16-Türk Edebiyatının ilk yazarı aşağıdakilerden hangisidir?


A)Yollug Tigin B)Yunus Emre C)Ahmedi
D)Bilge Kağan E)Kaşgarlı Mahmut


17-Aşağıdakilerden hangisi İslâmi Devir Türk Edebiyatının bilinen ikinci eseridir?


A)Divan-ı Hikmet B)Atabetü�l Hakâyık C)Kutadgu Bilig

D) Divan-ü Lügati�t-Türk E)Orhun Abideleri


18- �Yanaram mumlayın başdan ayaga
Nedür bu yanmagın pâyânı yok mı�
Dehhâni
Yukarıdaki şiirde bulunan edebi sanatlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A)Kinaye-Tevriye B)Tekrir-Tezat C)Teşbih-İstifham D)Nida-İntak E)Cinas-Tezat

19-�Vesiletü�n-Necât� kimin eseridir?


A)Evliya Çelebi B)Hasan Çelebi C)Yunus Emre D)Ahmet Yükneki E)Süleyman Çelebi

20-�Aşk,âşık,tecelli,çile,s ûfi� kavramları hangi düşünceyi yansıtmaktadır?


A)Bilisel düşünceyi B)Tasavvufi düşünceyi C)Felsefi düşünceyi

D)Dünyevi düşünceyi E)Beşeri düşünceyi

21-Tasavvufi düşüncedeki �mâsiva� kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisi olabilir?


A)Allah dışındaki her şey yani kesret(çokluk) âlemi.
B)Nefsin mertebelerini tamamlayıp kemâle erme.
C)Nefsin arzularından geçip varlığını Allah için görmek.
D)Varlık tektir. Bu tek varlık mutlak varlık Allah�tır.
E)Kulun kendi sıfatlarından kurtularak Allah�ın sıfatları ile sonsuza kadar yaşaması.

22-Aşağıdakilerden hangisi halk şiirimizin özelliklerinden değildir?


a) Hece ölçüsü kullanılması
b) Dörtlüklerden oluşması
c) Genellikle yarım kafiye kullanılması
d) Sözlü olarak yaratılması
e) Sanatlı anlatım kullanılması

23-Aşağıdakilerden hangisi sözlü edebiyat'ın özelliklerinden biri değildir?


A) Uyak, yarım uyaktır; cinaslardan, rediflerden yararlanılır.
B) Bu veriler anonimdir.
C) Başlangıçta söyleyeni bilinse de zamanla bu ürünler, halkın ortak malı olur.
D) Konular, günübirlik yaşamdan alınır.
E) Düz yazıyla önemli ürünler verilir.


24-Aşağıdakilerden hangisinde "Kutadgu Bilig'de değinilmemiştir?


A) Din - felsefe - edebiyat
B) Eğitim - öğretim - bilim
C) Devlet - siyaset - yasa - töre
D) Erdemlilik - görgü kuralları
E) Arapça'nın yetersizliği - Türkçe'nin zenginliği


25-"1069 - 1970'te tamamlanıp dönemin hükümdarına sunulmuştur. Eski Doğu ve Hint eserlerini bu kitap 'alegorik' olup, atasözleri, bilgece deyimlerle süslenmiş, dört kişi arasında geçen diyaloglu bir sahne oyununa benzer."


Bu parçada söz edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?


A) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
B) Atabet'ül Hakayık - Edip Ahmet
C) Divan ü Lügat'it Türk - Kaşgarlı Mahmut
D) Divan - ı Hikmet - Ahmet Yesevi
E) Muhakemetü'l Lügateyn - Ali Şir Nevaî

2007-2008 ÖĞRETİM YILI BARBAROS LİSESİ 10 F SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ BİRİNCİ DÖNEM ÜÇÜNCÜ YAZILI SINAV SORULARI
NOT: Puanlandırırken yazının okunaklığına, imla ve noktalamaya dikkat edilecektir.

S. 1. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız. ( 15 puan)
1. VIII. yüzyılda yazılmış olan bu metinler Türklerin en eski yazılı eserlerindendir. Bunlar, büyük taş abidelere kazınmıştır. Onun için sonsuz ebedi taş anlamında 'bengü taş' denilmektedir.Bu eserlerde kullanılan işlek edebi dil, yazılı edebiyatın daha eski olduğunu göstermektedir. Devrin Türk hükümdarları adına oluşturulan bu abideler, aynı zamanda tarih, hatıra ve nutuk(hitabet) türünün de ilk örnekleri sayılır.
Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A. Dede Korkut Hikâyeleri
B. Divân-ı Lügâti't- Türk
C. Göktürk Kitâbeleri
D. Divân-ı Hikmet
E. Manas Destanı 2. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin makta(son) beyti olabilir?
A. Ey Fuzulî şem'veş mutlak açılmaz yanmadan
Tablâr kîm sümbülinden rişte-i cânundadır.

B. Ah eylediğim serv-i harmânın içindir
Kan ağladığım gonce-i handânın içindir

C. Gönlüm açılır zülf-i perîşânını görgeç
Nutkum dutulur, gonce-i handânını görgeç

D. Hakir bakma bana kimseden sağınma kemem
Fakir-i padişâh-âsâ gedâ-yı muhteşemem

E. Sahn-ı çemende durma salınsın sabâyile
Âzâdedir nihal bugün berg ü bârdan

3. Konuları bakımından aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A. Sagu, ağıt, mersiye
B. Sav, atasözü, darb-ı mesel
C. Taşlama, hicviye, satir
D. Koşuk, koşma, gazel
E. Mesnevi, methiye, epik

4. Aşağıdakilerden hangisi İslami devir Türk edebiyatının ilk örneklerinden değildir?
A. Atâbetü'l- Hakâyık
B. Divân-ı Hikmet
C. Divân-ı Lügâti't-Türk
D. Kutadgu Bilig
E. Yunus Emre Divanı

5. Sagu, İslamiyet öncesi sözlü Türk edebiyatı ürünlerinden olup ……………denilen yas törenlerinde okunurdu.
Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A. Sığır
B. Şölen
C. Yuğ
D. Toy
E. Kurultay


S. 2.İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatını (nazım birimi, ölçü, kullanılan dil, alfabe ve konu bakımından karşılaştırınız. (3+3+3+3+3= 15 P)
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatı
Nazım birimi

Ölçü

Kullanılan dil

Alfabe

Konu

SORU 3-Aşağıdaki kavramları tasavvufî düşünceye göre tanımlayınız. (2+2+2+2+2=10 P)
Maşuk:

Saki:

Mutasavvıf:

Tekke:

İnsan-ı Kâmil:

İlahi öküş hamd ayur men sanga (İlâhi, pek çok hamdederim sana)
Sening rahmetingdin umar men onga (Senin rahmetinden hayır umarım)

Bilig birle bilnür törütgen (Bilgiyle bilinir yaratan Tanrı)
Biligsizlig içre kanı hayr yidi (Bilgisizlikten nerde, gören hayrı?)
Bilig bilmegendin bir ança budun (Bilgi bilmemekten nice insanlar)
Özelgin but itip idim bu tidi (Elleriyle put yapıp rabbim dedi)

S. 4. Yukarıda Atabet'ül Hakayık adlı eserden alınan bölümlerden hareketle, bu eserin nazım birimini, ölçüsünü, yazarının adını, Atabet'ül Hakayık'ın ne anlama geldiğini ve eserde nelerden bahsedildiğini yazınız. (2+2+2+2+2= 10 P)
Nazım birimi


Ölçüsü

Yazarın adı

Atabet'ül Hakayık'ın ne anlama geldiği

Eserde nelerden bahsedildiği



S.5. Aşağıdaki ifadeleri uygun kelimelerle tamamlayınız. (2+2+2+2+2=10 P)
1-Destanlar …………………….. ve …………………….. ...destan olarak ikiye ayrılır.
2-Köktürk alfabesi Türklerin kullandığı ……………… alfabedir.
3-İlk Müslüman türk devleti …………………………………..dır.
4-Yusuf Has Hacip'in yazdığı eserin adı ……………………………………….. dir.
5-Dini konularda yazılan şiirlere ………………………………….. denir.

S.6. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa 'D', yanlışsa 'Y' yazınız. (2+2+2+2+2=10 P)
a) (...) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kültürel değişim, dinî değişim, coğrafi değişim ile lehçe ve şive ayrılıkları etkili olmuştur.
b) (...) İslamiyet'ten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmıştır.
c) (...) Sözlü edebiyat ürünleri ortaya çıktıkları dönemde yazıya geçirilmiştir.
d) (...) Koşuklar coşkun bir ifadeyle söylenir.
e) (…) Tasavvufta önemli olan Allah aşkıdır. Buna da beşerî aşk denir


SORU 7- İslami Dönem Türk Edebiyatının Devirleri tablosunda boş bırakılan yerleri doldurunuz. (2+2+2+2+2=10 P)

S.8. 11 yüzyılda yazılmış olan eser sadece bir sözlük olmayıp İslamiyet öncesi Türk edebiyatını, Türk tarihini, coğrafyasını, folklorunu, mitolojisini aydınlatan bir ansiklopedi özelliği taşımaktadır. Yabancılara Türkçe'yi öğretmen amacıyla yazılmıştır. Kitapta 7500 Türkçe sözcüğün Arapça karşılığı verilirken atasözleri, ağıtlar, şiirler ve destan parçaları da bu eserde yer almıştır.
Bu paragrafta sözü edilen eserin ve yazarının adını ve yazılış amacını yazınız. . (3+2+5=10 P)

Eserin ve yazarının adı:

Yazılış amacı:


S.9.Yunus Emre hakkında bildiklerinizi yazın? (10 P)


C. 1. 1/C 2/A 3/C 4/E 5/C
2-İslamiyet öncesi Türk edebiyatı ile İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatını (nazım birimi, ölçü, kullanılan dil, alfabe ve konu bakımından karşılaştırılması:
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı İslamiyet etkisindeki Türk edebiyatı
Nazım birimi Dörtlük Beyit ve dörtlük

Ölçü Hece Aruz ve hece ölçüsü
Kullanılan dil Halkın kullandığı öz Türkçe İslamiyet'in etkisi ile Arapça ve Fasça


Alfabe Göktürk ve Uygur alfabesi Uygur ve Arap alfabesi


Konu İslamiyet öncesinde verilen ürünlerde Türk milletinin yaşayışını, inançlarını, üzüntülerini, sevinçlerini vb. görmekteyiz.
İslamiyetin kabulüyle beraber İslami unsurlar (Allah, peygamber, melek vb.) eserlere girmiştir.

3-Verilen kavramların tasavvufî düşünceye göre tanımlanması:
Maşuk: Allah (sevilen)
Saki: İlahi aşk şarabını sunan mürit.
Mutasavvıf: Tasavvufu benimseyen ve onun ilkelerine bağlı olarak düşünen ve yaşayan kişilerdir.
Tekke: Tasavvuf okullarına denir.
İnsan-ı Kâmil: Nefis mertebelerini tamamlayıp kemale ulaşmış kişi.

4- Atabet'ül Hakayık'ın :
Nazım birimi Dörtlük ve beyit.
Ölçüsü Aruz ölçüsü
Yazarın adı Edip Ahmet Yükneki
Atabet'ül Hakayık'ın ne anlama geldiği Gerçeklerin (hakikatlerin) eşiği
Eserde nelerden bahsedildiği Eser, dinî ögelerden bahseder (Allah'tan, peygamberden, Dört Halife'den vb.)


5. İfadelerin uygun bir şekilde tamamlanması:
 Destanlar YAPMA ve DOĞAL destan olarak ikiye ayrılır.
 Köktürk alfabesi Türklerin kullandığı İLK alfabedir.
 İlk Müslüman türk devleti KARAHANLILAR dır.
 Yusuf Has Hacip'in yazdığı eserin adı KUTADGU BİLİG dir.
 Dini konularda yazılan şiirlere İLAHİ denir.
6. Doğru yanlış
a) (D) Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında kültürel değişim, dinî değişim, coğrafi değişim ile lehçe ve şive ayrılıkları etkili olmuştur.
b) (D) İslamiyetten önceki yazılı kaynaklar günümüze kadar ulaşmıştır.
c) (Y) Sözlü edebiyat ürünleri ortaya çıktıkları dönemde yazıya geçirilmiştir.
d) (D) Koşuklar coşkun bir ifadeyle söylenir.
e) (Y) Tasavvufta önemli olan Allah aşkıdır. Buna da beşerî aşk denir.

7-İslami Dönem Türk Edebiyatının Devirleri tablosunda boş bırakılan yerlerin doldurulması:

8-Paragrafta sözü edilen eserin ve yazarının adını: Divan-ı Lügat'it Türk ' Kaşgarlı Mahmut
Yazılış amacıürkçe'nin Arapça kadar güçlü bir dil olduğunu kanıtlamak ve Araplara Türkçe'yi öğretmek.


9- Yunus Emre:
13 yüzyılda yaşamış, halk şairi olarak kabul görmüştür. Halka, dönemin konuşma diliyle seslenerek halkın gönlünde taht kurmuştur. Başarısının asıl sırrı halka, halkın dili ve duygularıyla seslenmeyi bilmesindendir. Şiirlerini genellikle heceyle söylemiştir; ancak aruz ölçüsüyle söylediği şiirleri de vardır. 'Risalet'ün Nushiyye' ve 'Divan' iki önemli eseridir.

Başarılar dilerim
Aziz ERDOĞAN
Türk Dili ve Edb. Öğrt.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2007-2008 ÖĞRETİM YILI BARBAROS LİSESİ 10 F SINIFI TÜRK EDEBİYATI DERSİ BİRİNCİ DÖNEM ÜÇÜNCÜ YAZILI SINAV SORULARI
NOT: Puanlandırırken yazının okunaklığına, imla ve noktalamaya dikkat edilecektir.

S. 1. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız. ( 15 puan)
1. Aşağıdakilerden hangisi bir gazelin matla (ilk) beyti olamaz?
A. Bahâr boldu ve gül meyli kılmadı könlüm
Açıldı gonca ve lîkin açılmadı gönlüm
B. Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı
Felekler yandı âhımdan murâdum şem'i yanmaz mı
C. Nâm u nişâne kalmadı fasl-ı bahârdan
Düşdü çemende berk-i diraht i'tibârdan
D. Tûti-i mucize-gûyem ne desem lâf değil
Çerh ile söyleşemem âyinesi sâf değil
E. Hicran çekerek zeki mülâkâtı unuttuk
Mahmûr olarak lezzet-i sahbâdan usandık 2. Aşağıdakilerden hangisi İslâmlık öncesi Türk edebiyatının özelliklerinden değildir?
A. Dilde yabancı etkisi görülmez, dil sade ve yalındır.
B. Manzum ürünlerde yiğitlik, kahramanlık, aşk, hüzün, doğa… gibi konulara yer verilir.
C. Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki başlık altında incelenir.
D. Şiirler ölçülü ve kafiyelidir.
E. Yazılı ve sözlü ürünlerin kim tarafından söylendiği ya da yazıldığı belli değildir.
3. Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig'le ilgili değildir?
A. Mesnevi nazım şekliyle yazılmıştır.
B. 'Mesut olma bilgisi' anlamına gelmektedir.
C. Karşılıklı konuşma havası içinde anlatılmıştır.
D. Araplara Türkçe'yi öğretmek amacı taşır.
E. İslâmi dönem ilk eserlerdendir.

4. (I) Sözle ifade edilen edebi eserlere sözlü edebiyat adı verilir. (II) Türklerin, yazının bulunmasından önce ortaya koydukları sözlü edebiyat ürünleri vardı. (III) Eski Türklerde sürek avlarına sığır, kurban törenlerine şölen denilirdi. (IV)Bu törenler aşık adı verilen din adamları tarafından yönetilirdi. (V)Bu kişiler hekimlik, büyücülük, şairlik ve müzisyenlik yeteneğine sahipti.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A. I.
B. II.
C. III.
D. IV.
E. V. 5. Göktürk devri Türk tarihinin en önemli kaynağıdır. Türklerin Çinlilerle yaptığı mücadelelere geniş yer verilmektedir. Beylerin ve halkın Çinlilere olan hayranlıkları sonucu devletin dağılıp milletin esir olduğu belirtilmektedir. Buna karşılık kültürel kimliğe sahip çıkıp birlik ve beraberlik içinde hareket ettiklerinde yeniden bağımsız bir devlet kurmayı başardıkları anlatılmaktadır. Bu yapıtlar aynı zamanda tarih, hatıra ve nutuk türünün ilk örnekleridir.
Bu parçada sözü edilen yapıt, aşağıdakilerden hangidir?
A. Naimâ Tarihi
B. Cihannümâ
C. Orhun Âbideleri
D. Divân-ı Lügâti't-Türk
E. Battalnâme


S. 2.Dini tasavvufi halk edebiyatı ürünü ilahi ile divan edebiyatı nazım şekli gazeli (nazım birimi, ölçü, kullanılan dil, kafiye şeması ve konu bakımından karşılaştırınız. (3+3+3+3+3= 15 P)
İlahi Gazel
Nazım birimi

Ölçü

Kullanılan dil

Kafiye şeması

Konu

S.3.Yunus Emre'de ve birçok büyük şairde görülen sehl-i mümteni nedir? Tarif ediniz. ( 1O puan)

S.4. Kutadgu Bilig'in özelliklerinden beş tanesini maddeler halinde yazınız. ( 1O puan)

S.5. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız. (2+2+2+2+2=10 P)
A. Türkçenin bilinen ilk dilbilgisi kitabı …………………………………. olarak kabul edilir.
B. Yunus Emre'nin iki önemli eseri var : …………………….…… ve …………………………………..
C. Divan edebiyatının ilk şairi …………………………….
D. …………….. günümüzde Ergenekon'dan çıkış günü olarak kutlanmaktadır.

S.6. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise D yanlış ise Y yazınız. (10 P)
A. Kutadgu Bilig'de Arapça ve Farsça kelimeler kullanılmıştır. ( Y )
B. Atebetü'l-Hakayık'ta Hakaniye lehçesinin özellikleri görülür. ( D )
C. Divan-ı Hikmet din dışı konuların işlendiği bir mesnevidir. ( Y )
D. Divanü Lügati't-Türk Türkçenin bilinen ilk dil bilgisi kitabıdır. ( D )
E. Gılgamış Hun Türklerine ait bir destandır. ( Y )


SORU 7- İslami Dönem Türk Edebiyatının Devirleri tablosunda boş bırakılan yerleri doldurunuz. (2+2+2+2+2=10 P)

8.Aşağıdaki kelimelerden ne anladığınızı karşılarına yazınız? (2+2+2+2+2=10 P)
Yolluğ Tiğin:
Kopuz:
Kam:
Sığır:
Sav:
S.9. Aşağıdaki bulmacayı doldurunuz. (10 P)

1) Göktürk yazıtlarının bulunduğu bölge
2) Destanların ana konusu
3) Şu destanının ait olduğu Türk devleti
4) Sözlü edebiyat türlerinden biri
5) Yunan destanı
6) Eskiden atasözlerine verilen ad
7) Adına yazıt diktiren Göktürk veziri
8) Sözlü edebiyatta ağıtlara verilen ad
9) Bir Türk destanının adı
10) Asya'da eski Türklerden kalmış mezarların adı

C. 1. 1/E 2/E 3/D 4/D 5/C

C. 2.Dini tasavvufi halk edebiyatı ürünü ilahi ile divan edebiyatı nazım şekli gazeli (nazım birimi, ölçü, kullanılan dil, kafiye şeması ve konu bakımından karşılaştırınız. (3+3+3+3+3= 15 P)
İlahi Gazel
Nazım birimi Dörtlük Beyit

Ölçü Hece ölçüsü
Aruz ölçüsü
Kullanılan dil Sade Ağır (Osmanlıca)

Kafiye şeması
abab cccb dddb eeeb
aa ba ca da fa şeklindedir.

Konu
Dini konular

Aşk, kadın, içki… konularını işler.

C. 3. İlk okunduğunda çok kolay söylenmiş izlenimi uyandıran fakat benzeri yazılmaya kalkındığında zorluğu anlaşılan ifade biçimidir. Kelime anlamı imkansızı (mümteni) kolyaca (sehl) ifade erme demektir.
C. 4..İlk siyasetnamedir.
Aruz vezninin kullanıldığı ilk Türkçe eserdir.
İslami Türk edebiyatının ilk eseri.
İlk mesnevi.
Alegorik bir eserdir.
C. 5. Aşağıdaki noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız.
A. Türkçenin bilinen ilk dilbilgisi kitabı DİVAN-I LÜGATİ'T-TÜRK olarak kabul edilir.
B. Yunus Emre'nin iki önemli eseri var : DİVAN ve VESİLETÜ'N-NUSHİYYE
C. Divan edebiyatının ilk şairi HOCA DEHHANİ
D. NEVRUZ günümüzde Ergenekon'dan çıkış günü olarak kutlanmaktadır.
C. 6. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise D yanlış ise Y yazınız.
A. Kutadgu Bilig'de Arapça ve Farsça kelimeler kullanılmıştır. ( Y )
B. Atebetü'l-Hakayık'ta Hakaniye lehçesinin özellikleri görülür. ( D )
C. Divan-ı Hikmet din dışı konuların işlendiği bir mesnevidir. ( Y )
D. Divanü Lügati't-Türk Türkçenin bilinen ilk dil bilgisi kitabıdır. ( D )
E. Gılgamış Hun Türklerine ait bir destandır. ( Y )


C. 7. İslami Dönem Türk Edebiyatının Devirleri tablosunda boş bırakılan yerlerin doldurulması:

C. 8. Yolluğ Tiğin: Göktürk kitabelerinin yazarının adına denir.
Kopuz:İ. Ö. kullanılan bir tür bağlama, ozanların kullandığı saz.
Kam:İslamiyetten önceki Türk edebiyatında şairlere verilen ad.
Sığır: İslamiyetten önceki Türk edebiyatında baharın gelişiyle beraber yapılan tören, sürek avı.
Sav: İslamiyet öncesi Türk edebiyatında atasözü niteliğindeki manzum sözlere verilen isim

2006-2007 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI TÜRK EDEBİYATI DERSİ I. DÖNEM III. YAZILI YOKLAMA SORULARIDIR


1) Edebiyatımızın dönemlere ayrılmasında aşağıdaki ölçütlerden hangisi göz önüne alınmamıştır?
a) Dini hayat
b) Kültürel farklılaşma
c) Dil anlayışı
d) Dil coğrafyası
e) Ekonomik durum

2) İslamiyet öncesi Türk şiiri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
a) Cönk denilen kitaplarda toplanmıştır.
b) Dörtlüklerden oluşur.
c) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
d) Yuğ, şölen, sığır gibi törenlerden doğmuştur.
e) Aşk, tabiat, ölüm gibi konuları işler.

3) Aşağıdakilerden hangisi İslamiyetin kabulünden önceki Türk destanlarından biri değildir?
a. Battal Gazi Destanı
b. Şu Destanı
c. Oğuz Kağan Destanı
d. Bozkurt Derstanı
e. Alp Er Tunga Destanı
4) Aşağıdakilerden hangisi halk şiirimizin özelliklerinden değildir?
a) Hece ölçüsü kullanılması
b) Dörtlüklerden oluşması
c) Genellikle yarım kafiye kullanılması
d) Sözlü olarak yaratılması
e) Sanatlı anlatım kullanılması

5) Edebiyatımızda mesnevi nazım şekli ilk defa hangi eserde kullanılmıştır?
a. Atebet'ül Hakayık
b. Kutadgu Bilig
c. Divan-ı Hikmet
d. Divan-ü Lügati't Türk
e. Muhakemet'ül Lügateyn


6)Aşağıdakilerden hangisi öyküleyici anlatımla oluşturulmuş metinlerin yapısında bulunan ana öğelerden değildir?
A) Kişi B) Zaman C) Tip
D) Mekan E) Olay


7)Anadolunun fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını anlatan İslâmî Devir Türk destanı hangisidir?
a) Manas b) Şehname c) Yaratılış
d) Danışmendname e)Oğuz Kağan

Yalancı dünyaya konup göçenler
Ne söylerler ne bir haber verirler
Üzerinde türlü otlar bitenler
Ne söylerler ne bir haber verirler Yunus Emre
8) Yukarıdaki dörtlük döneminin zihniyeti ile ilgili ne tür bilgi vermektedir?
a) Dini b) Siyasi c) Ekonomik
d) Askeri e) Sivil
9)Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi sözlü ürünlerinden değildir?
a. Sav b. Sagu c. Mesnevi
d. Destan e. Koşuk
10)Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?
a. Destan b. Masal c. Deneme
d. Roman e. Hikaye
11) Hangisi İslamiyet öncesi Türk Edebiyatına ait türlerden biridir?
A) Sagu B) Koşma C) Semai D) Gazel E) Ağıt
12) Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatının özelliklerinden biri değildir? A) Çok süslü bir dil vardır.
B) Hece .ölçüsü kullanılmıştır.
C) Dilde millilik hakimdir.
D) Köktürk ve Uygur alfabeleri kullanılmıştır. E) Sözlü ve yazılı edebiyat olmak üzere iki döneme ayrılır.
13). I. Yusuf Has Hacip tarafıdan yazılmıştır.
II. Islami Dönem Türk Edebiyatının ilk eseridir.
III. Eser mesnevi tarzda yazılmıştır.
Yukarıda özellikleri verilen eser hangisidir?
A) Divan-ı Hikmet B) Atebetü'l Hakayık
C) Kutadgu Bilig D) Mesnevi
E) Divanü Lugati't 'Türk
14)Aşağıdakilerden hangisi destan dönemi iIe ilgili değildir?
A) Destanlarda olağanüstü olay ve kişilerin görülmesi
B) Destanları oluşturan çekirdek olayların bu dönemde yaşanması
C) Mitlerin bu dönemde ortaya çıkması
D) Destanlarda milletlere ait özelliklerin görülmesi
E) Destanların bu dönemde yazıya geçirilmesi
15)Aşağıdakilerden hangisinde Türk destanları bir arada verilmiştir?
A) Oğuz Kağan, Ergenekon, Şehname
B) Oğuz Kağan, Türeyiş, Ramayana
C) Mahabarata, Bozkurt, Türeyiş
D) Bozkurt, Şehname, Göç
E) Ergenekon, Alp Er Tunga, Şu
16)Yazılı edebiyat dönemine ait aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Metinlerde Türklerin Çinlilerle ilişkisi de anlatılmıştır.
B) Köktürk Yazıtları 1. Köktürk Devleti Döneminde dikilmişir.
C) Uygur metinleri dini ağrlıklıdır.
D) Köktürk YazıtlarıTonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan adına dikilmiştir.
E) Yazılı dönem eserlerinde edebi bir dil kullanımıştır.
17) Acep bu derdümün dermanı yok mı
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı

Yanaram mumlayın başdan ayaga,
Nedür bu yanmagın payanı yok mı
Hoca Dehhani
Yukarıdaki beyitin teması aşağıdakilerden hangisidir?
a. Dertlerin dermansızlığı
b. Aşk
c. Aşk acısı
d. Ayrılık
e. Sevgilinin vefasızlığı

18) I- Yabancı etkilerden uzak milli bir edebiyattır.
II- Dini törenlerden doğmuştur.
III- Başlıca verimleri destan, sağu, koşuk, savdır.
IV- Hece ölçüsü, yarım kafiye, dörtlük birim olarak kullanılır.
V- Sanatlı ve mecazlı bir anlatıma sahiptir.
Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi sözlü edebiyatın özelliklerinden değildir?

a) I. b) II. c) III d) IV. e) V.

'Yüzyıllar boyunca Tekke şiirinin önderi sayılmış, şiirleriyle kafalara ve gönüllere Türkçe ile seslenmiştir. Tasavvuf akımını taşkın ve gür lirimi ile halka yansıtmıştır. Aruzla da şiirler yazmakla birlikte, genellikle heceyi kullanmıştır. Şiirlerinde ilahi aşkı ve insan sevgisini işlemiştir.'
19) Yukarıda özellikleri belirtilen şair kimdir?
a) Yunus Emre
b) Yusuf Has Hacib
c) Mevlana
d) Kaygusuz Abdal
e) Hoca Dehhani
20)Aşağıda Battalname ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
a) Bu destan sözlü geleneğin özelliklerini taşır.
b) Anadolu'da İslamiyet'in etkisiyle oluşan ilk destan sayılır.
c) Eser 15. yy'da yazıya geçirilmiştir.
d) Battalgazi'nin Mısırlılarla yaptığı savaşlar anlatılır.
e) Bu destanın teması 'kahramanlık'tır.

NOT:Her soru 5 puandır.

1. Türk lehçeleriyle ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğru değildir?
A) XI. yüzyıldan sonra Oğuzca Anadolu, Azerbeycan, İran'da geniş bir alana yayılır.
B) Oğuzca ilk ürünlerini on üçüncü yüzyılda verir.
C) Osmanlı egemenliğinin başlamasıyla Oğuzca, Anadolu ve Azeri lehçelerine ayrılır.
D) İlk İslamî ürünler Azeri lehçesiyle verilir.
E) Anadolu Türkçesi Halk, Divan edebiyatı olmak üzere iki koldan oluşumunu sürdürür.

2. Aşağıdakilerden hangisinde "Kutadgu Bilig'de değinilmemiştir?
A) Din - felsefe - edebiyat
B) Eğitim - öğretim - bilim
C) Devlet - siyaset - yasa - töre
D) Erdemlilik - görgü kuralları
E) Arapça'nın yetersizliği - Türkçe'nin zenginliği

3. "1069 - 1970'te tamamlanıp dönemin hükümdarına sunulmuştur. Eski Doğu ve Hint eserlerini bu kitap 'alegorik' olup, atasözleri, bilgece deyimlerle süslenmiş, dört kişi arasında geçen diyaloglu bir sahne oyununa benzer."
Bu parçada söz edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
B) Atabet'ül Hakayık - Edip Ahmet
C) Divan ü Lügat'it Türk - Kaşgarlı Mahmut
D) Divan - ı Hikmet - Ahmet Yesevi
E) Muhakemetü'l Lügateyn - Ali Şir Nevaî

4. "Türk dili'nin Arap dilinden geri kalmadığı belli olsun diye kullanılmakta olan sözcüklerle bırakılmış olan sözcükleri bu kitapta birlikte yazmak ara sıra içime doğar dururdu..."
Bu sözleri söyleyen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
B) Atabetü'l Hakayık - Edip Ahmet
C) Divan ü Lügat't Türk - Kaşgarlı Mahmut
D) Divan - ı Hikmet Ahmet Yesevi
E) Bakırgan Kitabı - Süleyman Ata

5."Kutadgu Bilig'den sonra Kaşgar diliyle yazılmış ikinci önemli eserdir, manzumdur. On ikinci yüzyılda verilen bu eser, kişinin İslam inançları çerçevesinde, terbiyesini, eğitim - öğretimini işleyen bir ahlâk kitabıdır."
Bu parçada sözü edileneser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacip
B) Risaletü'n Nushiyye - Yunus Emre
C) Divan ü Lügat'i Türk - Kaşgarlı Mahmut
D) Atabetü'l Hakayık - edip Ahmet
E) Divan - ı Hikmet - Ahmet Yesevi


6. 'Divan ü Lügatit Türk' için yapılan aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?
A) Tarih, coğrafya, dilbilim, edebiyatı ilgilendirdiği
B) 300'e yakın atasözü, 240 kadar şiir örneği bulundurduğu
C) Oldukça güzel beyit, dörtlük, hikmet, seci örnekleri verdiği
D) Türk dilinin yapısı, dilbilgisi kuralları, Türklerin yaşamı konularında ilk önemli kaynak olduğu
E) İslami inancı yaymaya çalıştığı

7. Edip Ahmet atım edep, pend sözüm
Sözüm bunda kalur barur bu özüm
Kalür küz, keçer yaz, baru; bu ömür
Tüketür ömürni bu yazım küzüm

Edip Ahmet sözüm öğüttür
Özüm göçer, sözüm kalır
Yaz geçer, güz gelir, ömür biter
Yazım, güzüm ömrüm tüketir
Bu dörtlükten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Yoğun, derinlik, çoşkun olduğu
B) Arapça, Farsça sözcükler kullanılmaya başlandığı
C) İlk İslâm ürünlerden olduğu
D) Mani biçimi uyaklandığı
E) Yarım uyak kullanıldığı

8."Yesevi tarikatındaki dervişlerin şiirlerini toplayan eserlerdir. Hikmeti söyleyenler, adlarını belirtmedikleri için eser anonimdir. Hikmetler dinsel, ulusal niteliklidir. Bu şiirler coşkusuz, kuru şiirlerdir."
Yukarıda sözü edilen eser, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Atabetü'l Hakayık B) Kutadgu Bilig
C) Divan - ı Hikmet D) Şecere - i Ensab
E) Yunus Divanı


9. 'Divan ü Lügat'ıt Türk' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bir dilbilgisi kitabı olduğu
B) Türk lehçeleriyle ilgilenmediği
C) Zengin bir edebiyat antolojisi olduğu
D) Ulusal bilinçle yazıldığı
E) Birçok bilim dalını ilgilendiren bilgiler bulundurduğu

10. 'Atabetü'l Hakayık'ı anlatan aşağıdaki özelliklerden hangisi doğru değildir?
A) Girişi 'kaside' biçiminde uyaklanmıştır.
B) Asıl konunun anlatıldığı bölümler 'mani' biçiminde uyaklanmıştır.
C) Ölçü, heceyi andıran aruzun özel bir kalıbıdır.
D) Beyit nazım birimiyle yazılmıştır.
E) Sanatsal yönden sıradan bir eserdir.





11. Aşağıdakilerden hangisi 'Kutadgu Bilig'in bir özelliği değildir?
A) Dört kişi arasında geçen 'diyaloglu' bir sahne oyununa benzer.
B) Hükümdar, vezir, vezirin oğlu ve zahit (sofu) dört temsilciden başka ikinci dereceden insanlara da rastlanılır.
C) Hükümdarı övmek amacıyla yazılmıştır.
D) Dört kişilik konuşturularak ideal insan ve devletin nasıl olması gerektiği vurgulanır.
E) Yöneten, yönetilenlerin görevleri belirtilir.

12. Aşağıdakilerden hangisi doğal destan'ın oluşum özelliklerinden biri değildir?
A) Toplumu derinden etkileyen bir olayın olması
B) Bu olayın toplumun katkılarıyla çeşitlenip, boyutlanması
C) Dilce yoğunlaşması, neşelenmesi; olaylarda birlikteliğin sağlanması
D) Usta bir 'derleyici' tarafından derlenerek yazıya geçirilmesi
E) Derleyenin olayları kişisel yeteneklerini kullanarak düzenlemesi, gerekirse yeniden oluşturması

13. "Yuğ töreninde söylenen ağıtlardır. Ölenin ardından, onun ölümünden duyulan acıları anlatmak iiçn söylenir; çoğunlukla ölenin kahramanlıklarını, erdemlerini anlatan bu şiirde ölçü, hece ölçüsü; nazım birimi dörtlüktür."
Yukarıda sözü edilen nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Koşuk B) Sav
C) Destan D) Sagu
E) Nefes

14. 'Sözlü edebiyat' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) 'Ozan, oyun, kam, baksı, şaman' adı verilen kişilerce 'kopuz' denilen çalgı eşliğinde söylendiği
B) Bu dönem ürünlerinin koşuk, sagu, sab, destanlar olduğu
C) Av törenlerinde (sığır), genel eğlencelerde (şölen), yas törenlerinde (yuğ) üretildiği
D) Yazının kullanılmadığı dönemlerden süregeldiği
E) Bu verilerin yazarının kişiselliğini yansıttığını

15.Alp Er Tunga öldü mi Alp Er Tunga öldü mi
Isız ajun kaldı mu Kötü dünya kaldı mı
Özlek öcin aldı mı Felek öcünü aldı mı
Emdi yürek yırtılır Şimdi yürek yırtılır
Yukarıdaki dörtlükten, aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Türünün sagu olduğu
B) Hece ölçüsüyle söylendiği
C) Sözlü ürünler dönemi özelliklerini yansıttığı
D) Arapça, Farsça sözcüklere rastlanıldığı
E) Uyak, rediften yararlanıldığı

16. Aşağıdakilerden hangisi 'doğal destan'ın özelliklerinden biri değildir?
A) Olaylar toplumsaldır.
B) Manzum, oylumlu eserlerdir.
C) Yer, zaman, olay bütünselliği içinde öykülenirler.
D) Kişiler, çoğunlukla gerçek kişilerdir.
E) Destan zamanı, masal zamanı gibi belirsizdir.


17. "Sevgi, doğa, yiğitlik gibi konuların işlendiği şiirlerdir. Törenlerde kopuz eşliğinde söylenir. Dörtlüklerden oluşur. Hece ölçüsünün kullanıldığı bu şiirler, koşmayı andırır."
Yukarıda sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sagu B) Koşuk
C) Sab D) Destan
E) Deme

18. "Göktürk yazıtları" için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Bu yazıtlar edebiyat kadar tarih, sosyoloji, etnografya için de önemlidir.
B) Göktürk yazıtları, ilk yazılı ürünler olarak değerlendirilir.
C) Yazıtlarda 'söylev' özellikleri daha belirgindir.
D) Uygur lehçesinin, tüm incelikleri görülür yazıtlarda.
E) Türklerin o günkü yaşamını yaratan canlı belgelerdir.

19- Türklerin kullandıkları alfabelerle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?
A) Göktürk alfabesi, ilk ulusal alfabedir.
B) Sağdan sola, yukarıdan aşağıya yazılır.
C) Yerini sonradan Arap alfabesine bırakır.
D) Otuz sekiz harfli Göktürk alfabesi oldukça kullanışlıdır.
E) Hayvanlara vurulan damgalardan esinlenerek oluşturulduğu sanılmaktadır.


20. Oluşumunu halen sürdürmekte olan destanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oğuz Kaan B) Kalevala
C) Manas D) Çılgın Orlanda
E) Ramayana

21. 'Türk destanları, konuları' eşleştirilmesi, aşağıdakilerin hangisinde doğru değildir?
A) Alp er Tunga: Alp Er Tunga'nın halkıyla Çin'e göçü
B) Oğuz Kağan: Hun hükümdarı Mete Han'ın yaşamı
C) Şu: Makedonya kralı İskender'le Şu'nun savaşları
D) Bozkurt: Türklerin dişi bir kurttan türeyişi
E) Ergenekon: Ergenekon'da çoğalan Türklerin dağı eritip çıkmaları
22. 'Göç' destanı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Uygur destanı olduğu
B) Kansu eyaletinde, Doğu Türkeli'ne yapılan göçü anlattığı
C) Beş Balığ kentinin kurulmasına değinildiği
D) Türklerin toprağa verdikleri önemi vurguladığı
E) Uygur - İran savaşlarını konu edindiği
23. Aşağıdaki yapma destan'lardan hangisi bir başka ozanındır?
A) Köroğlu destanı
B) Üç Şehitler Destanı
C) Yedi Mehmetler Destanı
D) Çakırın Destanı
E) İnönüler
24. Türklerin baştan beri kullandıkları, alfabeler, tarih sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?
A) Göktürk - Uygur - Arap - Latin
B) Uygur - Göktürk - Arap - Latin
C) Uygur - Arap - Göktürk - Latin
D) Göktürk - Arap - Uygur - Latin
E) Göktürk - Uygur - Latin ' Ara
25. Aşağıdaki dizilerden hangisi, yalnızca 'yapma' destanları kapsamaktadır?
A) Gılgamış - Şehname - İlyada - Kaybolmuş Cennet
B) Odise - Kalevala - Kurtarılımış Kudüs - Niebelungen
C) Mahabharata - Göç - Çılgın Orlando - Şu
D) Çılgın Orlando - Kurtarılmış Kudüs - Henriade - Kaybolmuş Cennet
E) Şehname - Şu - Hendiade - Göç

26-Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru değildir?
A) Fuzuli - Şikayetname
B) Nabi - Hayriyye
C) Nefi - Siham - ı Kaza
D) Baki - Hüsn - i Aşk
E) Alişir Nevai - Hamse

27. Divan şairlerini ilgilendiren aşağıdaki açıklamalardan hangisi doğru değildir?
A) Şeyh Galip, yoğun hayalleri, canlı betimlemeleri, karmaşık diliyle Divan şiirini son çizgisine ulaştırır.
B) Nedim'in tasavvufun etkisinde yazdığı şiirler, dinsel yönlendirmeye yöneliktir.
C) Bakı kullandığı mecaz ve mazmunlarla gelişmiş bir zevki, ince bir beğeniyi simgeler.
D) Nabi 'hakimane' denilen felsefe ve düşünceye dayalı öğretici şiir çığırını açar.
E) Övgü ve yergide uçlarda olan Nefi, özellikle kaside alanında başarılıdır.

28. "Belli uğraşlar veren kişilerin yaşam öykülerinin toplandığı eserler; konularına göre çeşitlenirler. Şair, evliya yaşamlarını anlatanlar gibi. Türk edebiyatında bu türün ilki Ali Şîr Nevai'nin Mecalisü'n Nefais'idir."
Yukarıda sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tezkire B) Münşeat
C) Tarih D) Seferatname
E) Divan


29. Aşağıdakilerden hangisi 'kaside'nin bir özelliği değildir?
A) Beyit birimiyle yazılır; uyaklanışı gazeldeki gibidir.
B) Beyit sayısı 33 - 99 arası olup, aruzun her kalıbıyla yazılır.
C) Kasidelerin övgü bölümlerine 'tegazzül' denir.
D) Tanrı'ya yakaranlar 'münacat', Tanrı birliğini anlatanlar 'tevhid' adını alır.
E) Çoğu övgü amacıyla yazılır; özel bir plana uyarlar.

30. "XV. yüzyılda yaşamıştır. Tek eseri 'Vesiletü'n Necat'tir. Mesnevi biçimnde aruz ölçüsüyle yazılmıştır. Tanrı'ya yakarış (münâcât), peygamberin doğumu (viladet), peygamber oluşu (risalet), göğe yükselişi (miraç), ölümü (rıhlet) ve dua bölümlerinden oluşan bu eseriyle büyük ün yapmıştır."
Yukarıda sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fuzuli - Şikayetname
B) Şeyh Galip - Hüsn ü Aşk
C) Nabi - Hayriye
D) Süleyman Çelebi - Mevlid
E) Nef'i - Siham - ı Kaza

31. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatını etkileyen kaynaklardan biri değildir?
A) Kuran B) Hadisler
C) Türk destanları D) Ayetler
E) Şeyhname motifleri
32. Aşağıdakilerden hangisi Divan sürecine özgü eserlerden biridir?
A) Cezmi B) Divanü Lügat'it Türk
C) Dede Korkut D) Köroğlu Destanı
E) Şikayetname

33. "Bilimsel anlayış, yansızlıkla yazılanları oldukça azdır. Çoğunlukla 'süslü nesir'le yazılırlar. Vakanüvisler olayları olduğu gibi değil, olmasını istedikleri gibi verirler. Bilimsel olmamalarına karşın gerçeği oldukları gibi yansıtmaya çalışanları da vardır."
Yukarıda sözü edilen Divan edebiyatı nesir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tezkire B) Münşeat
C) Seferatname D) Divan
E) Tarih

34. Aşağıdakilerden hangisi 'Divan şairleri'nin pek önemsemedikleri konulardan biridir?
A) Aşk, ayrılık acısı
B) Sevgilinin vefasızlığı
C) Yönetenlerin baskısı
D) Dünyanın geçiciliği
E) Ölüm endişesi

35. "Şiire egemendir; ölçü ve uyağı gerektiği gibi kullanır. Yeni tamlama ve deyimlerden oluşmuş zengin sözlüğü renkli, süslü, abartılı anlatımıyla kendine özgü bir yol oluşturmuştur. Övgüde, yergide sınır tanımaz. Türkçe, Farsça divanlarından başka yergilerinin toplandığı 'Siham - i Kaza' adlı bir eseri vardır."
Yukarıda sözü edilen Divan şairi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fuzuli B) Nefi C) Nabi
D) Necati E) Baki

36. "Elçi, elçilik görevlerinin gördükleri, izlenimlerini, bulundukları ülkeyle ilgili görüşlerini yazdıkları eserlerdir. Bu tür eserlere XVIII. yüzyıldan sonra rastlanılır. Bunlardan Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi'nin, Ahmet Rasim'in, Mustafa Sami'nin verdikleri oldukça önemlidir."
Yukarıda sözü edilen düzyazı türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Münşeat B) Tezkire
C) Seferatname D) Tarih
E) Seyahatname

37. Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatına özgü bir terim değildir?
A) Mazmun B) Mecaz
C) Seci D) Teşbih
E) Ayak
38. Divan edebiyatı konusunda verilmiş, aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?
A) Türklerin, İslamiyet'i benimsedikten sonra Arapça ve Farsça'nın etkisiyle oluşturdukları, belli biçim ve özü olan, belli ilkelere bağlı edebiyattır.
B) Uyağın koşullara bağlanması, Divan şairlerinin yaratıcılığını arttırmıştır.
C) Nazım birimi beyittir. Şair, ne söyleyecekse iki dizeden oluşmuş 'beyit'te söylemek zorundadır.
D) Nedim ve kimi şairlerin birer türküsü dışında ölçü 'aruz' ölçüsüdür.
E) Uyak kurallara bağlıdır: Tam ve zengindir; hem kulak hem göz içindir.

39. Aşağıdakilerden hangisi 'koşma'nın özelliklerinden biri değildir?
A) Dörtlük sayısı genellikle 3 ' 5 arasıdır.
B) Halk edebiyatının en az kullanılan nazım biçimidir.
C) On birli hece ölçüsüyle söylenir.
D) Hem bir nazım biçimi, hem bir ezginin adı olup Divandaki gazeli andırır.
E) Konusuna göre koçaklama, güzelleme, ağıt, taşlama adlarıyla adlandırılır.

40. 'Tasavvuf edebiyatı'yla ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğru değildir?
A) Tek varlık (Vahdet - i vücut): varlığın tekliği, birliği
B) Tecelli (yansıma): Tanrı'nın her şeyde görünmesi
C) Aşk: insan ruhunun Tanrı'ya ulaşması, Tanrı'da eriyip yok olması
D) Enel Hak: evrenin yaratılış kuramı
E) Ayan - ı sabite (değişmez görüntüler): her şeyin Tanrı bilgisiyle olması, hiçbir şeyin değişmemesi
41. Aşağıdakilerden hangisi tasavvufla ilgilenmemiştir?
A) Kaygusuz Abdal B) Pir Sultan Abdal
C) Yunus Emre D) Dadaloğlu
E) Mevlana


42. "Dinsel halk şiirinde Tanrı'yı öven ya da din, ahlâk konularında söylenen şiirlerdir. Tasavvufa özgü gizemleri, Tanrısal sevgiyi işler. Koşma biçiminde, hecenin 7, 8, 11'li kalıplarıyla yazılır. Tekke törenlerinde söylenir. Hiçbir tarikatın özelliklerini yansıtmaz."
Bu şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Nefes
C) Şathiye D) Deme
E) Devriyye

43. "Bektaşilerin söylediği ilahilerdir. İlahiden farkı Bektaşi ulularını övmesi, tarikat ilkelerini yansıtması, bu inancın savunucusu olmalıdır."
Yukarıdaki sözü edilen bu şiir türü, aşağıdakilerden hangisidir?
A) İlahi B) Deme
C) Devriyye D) Nefes
E) Şathiyye

44. Tasavvufta 'aşk' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Kişi dünyaya aşkla bağlanmalı, bütün nimetlerden yararlanmalıdır.
B) Geçici aşk, dünya güzelliklerine; gerçek aşk, Tanrı'ya duyulan aşktır.
C) Tasavvufta aşk, Tanrı'ya ulaşma, Tanrı'da eriyip yok olmalıdır.
D) Aşk Tanrı'nın gizi (sır), insanlara bağışıdır.
E) Evrenin yaratılmasına neden, Tanrı'nın kendine duyduğu aşktır; bu nedenle önemlidir.

45.'Anonim Halk edebiyatı' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Halk kültür ve edebiyat yaratımının tümünü kapsar.
B) Folklorun tam karşılığıdır.
C) Sanatçısı bilinmez, bilinse de zamanla adı silinir.
D) Bu edebiyat verileri belli süreçlerin özelliklerini taşır.
E) Tanrı nedir, evren nasıl oluşmuştur? sorularına yanıt vermeye çalışır

46. "Kendine özgü bir ezgiyle söylenen, bağlamalı (kavuştaklı) nazım biçimidir. Halkın çokça benimsediği bu tür ezgi konu ve yapısına göre ayrımlanır. Ezgilerine göre oyun havaları uzun havalar biçiminde kümelendirilebilir."
Yukarıda sözü edilen 'Halk edebiyatı nazım türü' aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkü B) Semai
C) Koşma D) Varsağı
E) Mani





47. "Yapısal yönden koşmayla birdir; koşmadan konusu, dörtlük sayısı, anlatım ve ezgisiyle ayrılır. Dörtlük sayısı sınırlı değildir. Konusu yiğitlik herkesçe bilinen bir olay, hastalık, savaş, deprem, eşkiya serüvenleri; kişisel, toplumsal... gülünçlüklerdir."
Yukarıda sözü edilen 'Halk edebiyatı şiir türü' aşağıdakilerden hangisidir?
A) Semai B) Varsağı
C) Koşma D) Türkü
E) Destan


48. "Koşma biçiminde, sekizli hece ölçüsüyle söylenir. Genellikle 3 - 5 dörtlükten oluşur. Koşmadan ezgisi, ölçüsüyle ayrılır. Özel bir ezgiyle söylenir. Sevgi, ayrılık, doğa konularını işler."
Yukarıda sözü edilen 'Halk edebiyatı şiir türü' aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nefes B) Türkü
C) Semai D) Varsağı
E) Mani


49. Aşağıdakilerden hangisi 'Anonim Halk edebiyatı' ürünlerinden biri değildir?
A) Mani B) Türkü
C) Ninni D) Koşma
E) Bilmece

50. Bakkal mısın terazuyu n'eylersin
İşin gücün yoktur gönül eğlersin
Kulun günahını tartıp n'eylersin
Geçiver suçundan bundan sana ne
Bu dörtlükten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Anonim olduğu B)Ölçüsü
C) Uyak düzeni D) Şathiye olduğu
E) Dil özellikleri



TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRT
HÜLYA KONU