1815 Viyana Kongresi’nden sonra politik bir terim olarak ifade edilmeye başlanan Şark Meselesi’nin tarihî kökeni aslında oldukça eskidir.
* Zaman ve mekâna bağlı olarak çeşitli görünümlerde ortaya çıkan ve değişik şekillerde tarif edilen Şark Meselesi’nin temelinde Hıristiyan-Müslüman veya Avrupa-Osmanlı ilişkileri yatmaktadır.
* Kavramın Avrupa’da doğduğu dikkate alınırsa, Şark Meselesi’nin esasen Avrupa’nın haçlı zihniyetiyle üstüne eğildiği yapay/provoke bir mesele olduğu kendiliğinden anlaşılır.
* Ancak burada hemen şunu da belirtelim ki, Osmanlılar İslâmiyet’in hamisi ve İslâm Âlemi’nin lideri konumuna gelmekle Avrupa için Şark Meselesi, Osmanlı meselesi halini almıştır.
* İşte sömürgeci Avrupalılar, bu âlem üzerindeki çıkar ve plânlarını temin edebilmek için, esaslı bir “siyasî gerekçe kimliği” kazandırdıkları“ Şark Meselesi”ni sözde bilimsel ve akademik bir çerçeveye oturtarak, Oryantalizm (Şarkiyatçılık-Doğu Bilimi) ekolünü geliştirme yoluna gideceklerdir.
* Zaman ve mekâna bağlı olarak çeşitli görünümlerde ortaya çıkan ve değişik şekillerde tarif edilen Şark Meselesi’nin temelinde Hıristiyan-Müslüman veya Avrupa-Osmanlı ilişkileri yatmaktadır.
* Kavramın Avrupa’da doğduğu dikkate alınırsa, Şark Meselesi’nin esasen Avrupa’nın haçlı zihniyetiyle üstüne eğildiği yapay/provoke bir mesele olduğu kendiliğinden anlaşılır.
* Ancak burada hemen şunu da belirtelim ki, Osmanlılar İslâmiyet’in hamisi ve İslâm Âlemi’nin lideri konumuna gelmekle Avrupa için Şark Meselesi, Osmanlı meselesi halini almıştır.
* İşte sömürgeci Avrupalılar, bu âlem üzerindeki çıkar ve plânlarını temin edebilmek için, esaslı bir “siyasî gerekçe kimliği” kazandırdıkları“ Şark Meselesi”ni sözde bilimsel ve akademik bir çerçeveye oturtarak, Oryantalizm (Şarkiyatçılık-Doğu Bilimi) ekolünü geliştirme yoluna gideceklerdir.